Półpasiec uszny i jego powikłania. Zespół Ramsaya Hunta. Opis trzech przypadków

Wprowadzenie . Półpasiec uszny jest wywołany przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (varicella zoster virus – VZV), który występuje u 10–20% osób w populacji. Zespół Ramsaya Hunta, powikłanie półpaśca usznego, jest spowodowany reaktywacją latentnego zakażenia VZV w zwoju kolankowym nerwu twarzowego.

Cel pracy. Przedstawienie 3 pacjentek, u których obserwowano zespół Ramsaya Hunta.

Opis przypadków . U 87-letniej pacjentki 10 dni przed hospitalizacją pojawiły się pierwsze zmiany skórne o charakterze rumieniowo-obrzękowym z pojedynczymi pęcherzykami, którym towarzyszyły bolesność w obrębie małżowiny usznej prawej i zawroty głowy. Po kilku dniach dołączyły się dreszcze i gorączka (39°C). W trakcie pobytu w Klinice zaobserwowano cechy obwodowego porażenia nerwu twarzowego po stronie prawej. U drugiej pacjentki objawy niedowładu lewostronnego twarzy były poprzedzone wystąpieniem nagłego bólu gardła i ucha lewego z przeczulicą skóry i pęcherzykami w obrębie przewodu słuchowego zewnętrznego lewego. U trzeciej chorej pierwsze objawy miały charakter bólu i obrzęku ucha prawego. Po kilku dniach pojawiły się pęcherzyki w obrębie małżowiny usznej prawej i podniebienia twardego oraz obwodowe porażenie nerwu twarzowego prawego. U przedstawionych pacjentek w wyniku zastosowanego leczenia ogólnego i miejscowego uzyskano ustąpienie zmian skórnych, jednak objawy porażenia nerwu z towarzyszącą neuralgią i ubytkiem słuchu w jednym przypadku nadal się utrzymywały.

Wnioski. W opisywanych przypadkach zakażenie VZV było powikłane porażeniem nerwu twarzowego, u jednej pacjentki dodatkowo wystąpiły zawroty głowy, ubytek słuchu dużego stopnia i róża. Zaawansowany wiek, cukrzyca i nadciśnienie tętnicze utrudniają leczenie i stanowią negatywne czynniki prognostyczne oraz mogą prowadzić do ciężkich powikłań półpaśca usznego.

Introduction . Herpes zoster oticus is caused by varicella zoster virus (VZV), affecting 10-20% of the population. Ramsay Hunt syndrome, a complication of herpes zoster oticus, presents a reactivation of latent VZV infection in the sensory dorsal root ganglia of the facial nerve.

Objective . To present three patients in whom a VZV infection caused complications in the course of zoster oticus.

Case report . Erythematous and oedematous skin lesions with vesicles in the right auricle and dizziness appeared in an 87-year-old woman 10 days before admission to the ward. After a few days, shivering and fever (39°C) developed. During hospitalization peripheral facial paralysis was observed. In the second patient, left-sided facial palsy was preceded by acute pharyngalgia and pain of the left ear with skin hyperesthesia and vesicles in the left external auditory canal. In the third patient, the first symptoms were pain and oedema of the right ear. After a few days, vesicles in the right auricle and hard palate and right-sided facial palsy occurred. The systemic and topical treatment led to healing of skin lesions. In one case, facial palsy and partial hearing loss persisted.

Conclusions . In the presented cases, VZV infection was complicated by facial paralysis and dizziness, partial hearing loss and erysipelas in one patient. Old age, diabetes mellitus, arterial hypertension are prognostic factors of severe complications and decreased chance of complete recovery.