Poprzeczne zapalenie rdzenia u pacjentki po dwukrotnym przełomie miastenicznym oraz tymektomii w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego

Wprowadzenie

Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) jest prze­wlekłą układową chorobą autoimmunizacyjną obja­wiającą się zajęciem wielu narządów i obecnością licznych autoprzeciwciał. Występuje głównie u kobiet, najczęściej z początkiem w wieku reprodukcyjnym [1]. Etiologia tocznia trzewnego, podobnie jak innych chorób autoimmunologicznych, nie jest dokładnie poznana. Wiadomo natomiast, że pacjenci z chorobą autoimmunologiczną mają większe ryzyko zachorowania na kolejną chorobę autoimmunologiczną w porównaniu z populacją ogólną [2, 3]. U pacjentów z SLE najczęściej współistnieje zespół antyfosfolipidowy (APS), zespół Sjögrena (SS), autoimmunologiczne zapalenia tarczycy (AITD).
Zajęcie układu nerwowego należy do poważnych powikłań SLE i istotnie pogarsza rokowanie. Wśród neurologicznych powikłań SLE wymienia się między innymi poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego (myelitis transversa – MT) i miastenię rzekomoporaźną (myasthenia gravis – MG) [4].
Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego stanowi rzadkie powikłanie SLE, jednak w przebiegu tocznia występuje znacznie częściej niż w populacji ogólnej (1 na 1000 w stosunku do 3–4 na 1 000 000) [5, 6]. Najczęściej pojawia się w ciągu pierwszych 5 lat trwania choroby, może także stanowić jej pierwszy symptom. Objawia się przede wszystkim zaburzeniem czucia na tułowiu, niedowładem kończyn oraz zaburzeniem funkcji zwieraczy – pierwszym objawem może być zatrzymanie moczu i bóle w okolicy lędźwiowej, co nasuwa błędne rozpoznanie choroby dróg moczowych. Objawy w przebiegu MT rozwijają się gwałtownie, a opóźnione rozpoznanie istotnie wpływa na pogorszenie rokowania w tym schorzeniu [7, 8].
Miastenia rzekomoporaźna to rzadkie schorzenie neurologiczne o podłożu autoimmunologicznym. Jest ona związana z obecnością przeciwciał przeciwko receptorom dla acetylocholiny. Objawia się osłabieniem i nużliwością mięśni, głównie wysiłkową [9, 10]. Może występować samoistnie, często jest skojarzona z guzem grasicy – thymoma.
U chorych na MG często współistnieją inne choroby z autoagresji, takie jak autoimmunologiczna choroba tarczycy, SLE i reumatoidalne zapalenie stawów [11]. Miastenia rzekomoporaźna jest jednak zaliczana również do neurologicznych powikłań tocznia układowego w zakresie obwodowego układu nerwowego, chociaż współistnienie to jest wyjątkowo rzadkie. Są również doniesienia o wystąpieniu choroby z autoagresji po tymektomii wykonanej w celu leczenia miastenii [12, 13]. Przypuszcza się, że...


Pełna treść artykułu...