Porównanie częstości występowania i znaczenia diagnostycznego przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi oraz czynnika reumatoidalnego w reumatoidalnym zapaleniu stawów

Za cel badania przyjęto porównanie częstości występowania przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (aCCP) i czynnika reumatoidalnego (IgM-RF) w surowicy krwi chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) oraz próbę określenia ich znaczenia w rozpoznawaniu choroby. Badaniem objęto 173 chorych (średni wiek 51,5±13,3 roku; zakres 20–80 lat; 82,1% badanych stanowiły kobiety). Wszyscy chorzy spełniali kryteria rozpoznania RZS wg ARA z 1987 r., a mediana czasu trwania objawów wynosiła 12 mies. (zakres 1,5–408). Do oznaczenia występowania przeciwciał aCCP wykorzystywano test ELISA II generacji (firmy EUROIMMUN; aCCP2), IgM-RF oznaczano testami Waalera-Rosego (W-R) oraz odczynu wiązania lateksu (Lx). Wykazano znacząco wyższą czułość diagnostyczną (88,4%) przeciwciał aCCP2 w porównaniu z klasycznym czynnikiem reumatoidalnym IgM-RF (46,8%). Występowanie aCCP2 stwierdzono u 81,5% IgM-RF-ujemnych chorych. Pacjenci, u których jedynym stwierdzonym markerem serologicznym był IgM-RF stanowili 1% ogółu badanych. Obydwa autoprzeciwciała wykryto w surowicy 45% chorych, wyłącznie aCCP2 u 43,3%, natomiast żadnego z nich nie stwierdzono u 9,8%. Mediana wartości aCCP2 w podgrupie chorych aCCP2-dodatnich (109,3 RU/ml; relative units/ml) okazała się znacząco wyższa w porównaniu z normą przyjętą w wykorzystywanym teście (5 RU/ml), jak również z odpowiednią medianą w podgrupie pacjentów uznanych za aCCP2-ujemnych (1 RU/ml). Wykazano istotny statystycznie związek między występowaniem obu markerów: aCCP2 i IgM-RF oraz słabą korelację pomiędzy wartością aCCP2 i mianem IgM-RF w teście Lx.

The aim of the study was to evaluate the prevalence and diagnostic significance of anti-cyclic citrullinated peptide antibodies (anti-CCP) and IgM-RF in rheumatoid arthritis patients. A total of 173 RA patients [fulfilling the ARA 1987 diagnostic criteria; 82.1% female; median age 51.5 yrs (20-80); median symptoms duration 12 months (1.5-408)] were included in the study. The second generation enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) kit was used for the detection of anti-CCP. Two classical tests, Waaler-Rose and latex fixation test, were performed to determine the presence and titer of IgM-RF. Anti-CCP2 demonstrated significantly higher sensitivity (88.4%) in comparison to IgM-RF (46.8%). In 81.5% of IgM-RF-negative patients the presence of anti-CCP2 was found. The subgroup of IgM-RF-positive and aCCP2-negative patients formed a considerable minority, while in most cases aCCP2 antibodies were observed, and in much greater amounts than their cut-off value. Additionally, a significant association between serum aCCP2 and IgM-RF positivity, as well as between the aCCP2 value and IgM-RF titer in the Lx method, was demonstrated. Second generation ELISA detection of antibodies to cyclic citrullinated peptide showed higher diagnostic performance for RA in terms of sensitivity than tests used for detection of RF.