Postępowanie u pacjentów z objawami choroby refluksowej przełyku – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych

Wstęp

Choroba refluksowa przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD) stanowi częsty problem u pacjentów POZ. Jest schorzeniem przewlekłym, w którego przebiegu występują okresy zaostrzeń i remisji. Nieleczona GERD o ciężkim przebiegu może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zwężenie przełyku oraz krwawienie z przewodu pokarmowego. W każdym przypadku choroba ta powoduje znaczne pogorszenie jakości życia związanej ze zdrowiem, zmniejszając zarówno ogólne dobre samopoczucie, jak i wydajność pracy.

Dane epidemiologiczne

Choroba refluksowa przełyku należy do częstych chorób przewodu pokarmowego. W badaniach populacyjnych ogólna częstość występowania jej objawów co najmniej raz w tygodniu wynosi ok. 13% [1]. Dokładne wartości są trudne do oszacowania ze względu na dużą heterogenność opublikowanych badań. Światowe dane epidemiologiczne wskazują, że GERD występuje najczęściej w krajach Europy Południowo-Wschodniej, USA oraz w Azji Południowej (ponad 25%), a najrzadziej w Kanadzie, Francji i Azji Południowo-Wschodniej (poniżej 10%) [2]. Badania przeprowadzone w Polsce wykazały, że u 34% osób zgłaszających się do przychodni medycyny rodzinnej są podstawy do rozpoznania lub leczenia GERD, niezależnie od pierwotnego celu wizyty [3]. Problemem jest również wysoki odsetek nawrotów choroby. Ocenia się, że u ok. 80% pacjentów objawy pojawiają się ponownie w ciągu roku od zakończonego sukcesem leczenia ostrej fazy [4].

Etiopatogeneza

Patogeneza GERD jest złożona i wieloczynnikowa. Do głównych przyczyn powstawania choroby zaliczamy [5]:
• zaburzenie czynności motorycznej dolnego zwieracza przełyku (lower esophageal sphincter – LES),
• upośledzenie anatomii i fizjologii połączenia przełykowo-żołądkowego,
• zaburzenie naturalnej oporności tkankowej,
• nadwrażliwość trzewną,
• zaburzenia opróżniania żołądka.
Choroba refluksowa przełyku rozwija się także w przebiegu niektórych chorób ogólnoustrojowych, takich jak twardzina, cukrzyca, neurologiczne choroby demielinizacyjne, polineuropatia alkoholowa, oraz u pacjentów z zaburzeniami hormonalnymi. W tych wtórnych postaciach GERD objawy wynikają ze zbyt niskiego ciśnienia spoczynkowego LES, często połączonego z upośledzeniem perystaltyki przełykowej.

Czynniki ryzyka

Ogólna częstość występowania objawów GERD jest porównywalna u kobiet i mężczyzn. Wykazano jednak, że płeć męska stanowi czynnik ryzyka wystąpienia zapalenia nadżerkowego przełyku,...


Pełna treść artykułu...