Postępowanie w zaburzeniach połykania u dzieci z ciężkim uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego

Wstęp: Dzieci z problemem neurologicznym stanowią w domowych hospicjach pediatrycznych ok. 70–80% chorych. Jednym z najczęstszych problemów klinicznych są w tej grupie zaburzenia połykania.
Celem pracy była retrospektywna analiza postępowania w zaburzeniach połykania u dzieci z ciężkim uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego (OUN) pozostających pod opieką Hospicjum Domowego dla Dzieci Ziemi Łódzkiej (HDdDZŁ).
Materiał i metody: Dokonano retrospektywnej analizy historii chorób wszystkich pacjentów pozostających pod opieką HDdDZŁ w okresie od stycznia 2005 r. do kwietnia 2009 r. Materiał analizowano pod kątem: podstawowych cech metryczkowych, rozpoznania choroby podstawowej, obecności zaburzeń połykania, metod postępowania leczniczego i jego powikłań.
Wyniki:Analizie poddano historie chorób 107 pacjentów, wśród których 61 (57%) wymagało żywienia dojelitowego, 26 (24%) było żywionych przez zgłębnik dożołądkowy (25 dzieci) i dojelitowy (1 dziecko), natomiast 35 (33%) otrzymywało żywienie do stomii (gastrotomii, gastrojejunostomii lub jejunostomii).
Wnioski: Zaburzenia połykania są częstym problemem klinicznym u dzieci z ciężkim uszkodzeniem OUN, a objawy kliniczne w tej grupie pacjentów mogą być nietypowe, co przemawia za koniecznością ich wnikliwej analizy. Postępowaniem z wyboru w tej grupie pacjentów jest żywienie dojelitowe przez przezskórną endoskopową gastrostomię (percutaneous endoscopic gastrostomy – PEG), które jest metodą tanią, małoinwazyjną, obarczoną niewielką liczbą niegroźnych powikłań. Wiedza i doświadczenie personelu medycznego hospicjum, uważna analiza dokumentacji medycznej pacjenta i jego wnikliwa obserwacja, wybór odpowiednich metod diagnostycznych i właściwe postępowanie prowadzą do poprawy i stabilizacji stanu ogólnego i neurologicznego pacjentów z ciężkim uszkodzeniem OUN i zdecydowanie poprawiają jakość ich życia.

Introduction: Neurological problems concerns 70-80% of patients in pediatric home hospices. Dysphagia is the most common clinical problem in this group of children. The aim of the study is a retrospective review of the management of dysphagia in children with severe damage of central nervous system treated in Home Hospice for Children of Lodz Region.
Material and methods: Our site conducted retrospective reviews of medical records to obtain data about all patients treated in Home Hospice for Children of Lodz Region in the period from 2005 to 2009. Data obtained from the review of medical records were as follows: sex, birth date, formal primary diagnosis, presence of dysphagia symptoms, management and adverse events.
Results: Medical records of 107 patients were analysed. Sixty one (57%) patients needed enteral nutrition: 26 (24%) patients were feeded by nosogastral tube (25 patients) or nosojejunal tube (1 patient), 35 (33%) patients were feeded by percutaneous endoscopic gastrostomy/percutaneous endoscopic jejunostomy.
Conclusions: Dysphagia is the most common clinical problem concerning children with severe damage of central nervous system and atypical clinical symptoms should be the reason of necessity for especially careful analysis. Enteral nutrition using PEG is management of choice in this group of patient, being cheep and safe method of treatment. Knowledge and experience of hospice team, careful review of patient’s medical history, choice of adequate diagnostic methods and appropriate management causes improvement and stabilisation of health and neurological state of patient with severe damage of central nervous system and improves their quality of life.