Postępy w farmakoterapii bólu neuropatycznego

Wstęp

Pomimo niewątpliwego postępu medycyny i badań prowadzonych na całym świecie, ból neuropatyczny jest w dalszym ciągu dużym problemem terapeutycznym i wyzwaniem dla lekarzy zajmujących się leczeniem pacjentów cierpiących z powodu tego rodzaju bólu. W przeciwień­stwie do bólu receptorowego, który jest normalną reakcją fizjologiczną organizmu na uszkodzenie tkanek i którego patomechanizm jest dość dobrze poznany, ból neuropatyczny, czyli ból powstający w następstwie uszkodzenia lub dysfunkcji ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego, jest nadal trudnym i złożonym zagadnieniem o wielu niewiadomych. O ile ból receptorowy dobrze rea­guje na analgetyki i zazwyczaj ustępuje w miarę upływu czasu i naturalnego procesu gojenia się tkanek, ból neuropatyczny charakteryzuje zmieniona reaktywność neuronów na wielu poziomach układu nerwowego oraz tendencja do długotrwałego, wieloletniego utrzymywania się często opornych na farmakoterapię dolegliwości bólowych. Dolegliwości, które w istotnym stopniu obniżają jakość życia pacjentów i możliwości ich codziennego funkcjonowania.

Niestety, jak pokazują wyniki badań, skuteczność leczenia bólu neuropatycznego pomimo systematycznego wprowadzania do terapii nowych leków i ciągłych poszukiwań bardziej skutecznych opcji terapeutycznych, nie jest satysfakcjonująca. Okazuje się bowiem, że tylko u 50% chorych cierpiących z powodu bólu neuropatycznego udaje się uzyskać 30–50-pro­centową ulgę w bólu, pozostała część pacjentów nie odczuwa ulgi po żadnym z zastosowanych leków [1]. Tak niska skuteczność w leczeniu bólu neuropatycznego ma wiele przyczyn, wynika m.in. z różnych, złożonych i nie do końca poznanych mechanizmów jego powstawania. Uważa się bowiem, że nadpobudliwość neuronów w tym rodzaju bólu jest następstwem kombinacji wielu czynników, które sumując się, określają stopień i charakter zaburzeń u poszczególnych pacjentów w konkretnych zespołach bólu neuropatycznego [2].

Pierwsze wytyczne leczenia bólu neuropatycznego zostały opracowane przez ekspertów IASP (International Association for the Study of Pain) w 2005 r. Istotnym mankamentem tych zaleceń był brak wystarczającej liczby danych z badań klasy A. Podkreślono w nich, że najmniejszą liczbę pacjentów, u których trzeba zastosować dany lek, aby u jednego z nich uzyskać 50-procentową ulgę w bólu (numbers needed to treat – NNT) w leczeniu bólu neuropatycznego, posiadają trójcykliczne leki przeciwdepresyjne (tricyclic...


View full text...