Pozawałowa niewydolność serca - wielowymiarowe podejście do pacjenta.

Choroba niedokrwienna serca, która jest najczęstszą przyczyną przewlekłej niewydolności serca, odpowiada (według danych Światowej Organizacji Zdrowia na rok 2019) za największą ilość zgonów w Polsce i na świecie [1].

Niniejszy artykuł powstał w związku z aktualizacją wytycznych ESC (European Society of Cardiology) dotyczących diagnostyki i leczenia niewydolności serca w 2021 roku. Przesłanką do stworzenia niniejszego opracowania była potrzeba zwięzłego przedstawienia tego zagadnienia, ze zwróceniem uwagi na kompleksowe i długofalowe podejście do opieki. Skupiono się w nim szczególnie na pozawałowej niewydolności serca, natomiast większość zaleceń odnosi się do niewydolności serca w ogóle, niezależnie od jej przyczyny.

Pacjenci z rozpoznaniem przewlekłej pozawałowej niewydolności serca wymagają kompleksowego i wielokierunkowego podejścia lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów. Powinno ono obejmować farmakoterapię, leczenie niefarmakologiczne, a w wybranych przypadkach - elektroterapię, przeszczep serca oraz leczenie paliatywne.

Ischemic heart disease, which is the most common cause of chronic heart failure, is responsible (according to World Health Organisation data for 2019) for the highest amount of deaths in Poland and in the world [1].

This review was created in accordance with the update of the ESC (European Society of Cardiology) guidelines for the diagnosis and treatment of heart failure in 2021. The need to present this issue concisely, with attention to a comprehensive and long-term approach of care, was a cornerstone for this work. It focuses specifically on post-infarction heart failure, while most of the recommendations refer to heart failure in general, regardless of its cause.

Patients diagnosed with chronic post-infarction heart failure require a comprehensive and multidirectional approach of doctors, nurses, physiotherapists. It should include pharmacotherapy, non-pharmacological treatment, in selected cases - electrotherapy, heart transplantation and palliative treatment.