Praktyczne wskazówki dotyczące leczenia hipolipemizującego – co wynika z najnowszych polskich wytycznych

Wstęp

Częstość występowania hiperlipidemii w Polsce jest bardzo wysoka. Na podstawie największego polskiego badania epidemiologicznego WOBASZ II (Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności) oszacowano, że wynosi 70,3% u mężczyzn i 64,3% u kobiet. Blisko 2/3 chorych z hipercholesterolemią (ponad 20 mln dorosłych Polaków) nie zdaje sobie sprawy ze swojej choroby. Tylko u 6% pacjentów udaje się osiągać założone cele terapeutyczne [1]. Po opublikowaniu wytycznych sześciu towarzystw naukowych (PTL, KLRWP, PTK, PTDL, PTD, PTNT) dotyczących diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce w 2021 r. istotnie obniżyły się docelowe wartości stężenia cholesterolu w różnych grupach pacjentów, a więc odsetek kontroli tego czynnika ryzyka jeszcze bardziej się zmniejszył [2]. Należy podkreślić, że nie ma jednolitych dla całej populacji wartości referencyjnych stężeń cholesterolu frakcji LDL (LDL-C) i cholesterolu nie-HDL (nie-HDL-C) w surowicy. Wyżej wymienione wytyczne szczegółowo opisują wartości docelowe stężenia LDL-C jako cele leczenia hipolipemizującego, które są zależne od oszacowanego całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego dla konkretnego pacjenta (tab. 1). W warunkach podstawowej opieki zdrowotnej szczególnie zalecanym narzędziem do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego w profilaktyce pierwotnej jest skala Pol-SCORE [3], będąca polską modyfikacją skali SCORE (systematic coronary risk evaluation) opracowanej przez ekspertów Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology – ESC). Służy ona do oszacowania ryzyka zgonu badanej osoby z przyczyn sercowo-naczyniowych w ciągu 10 lat na podstawie płci, wieku, wartości skurczowego ciśnienia tętniczego, palenia tytoniu i stężenia cholesterolu całkowitego w osoczu (surowicy). Skala jest opracowana dla osób powyżej 40. roku życia i nie powinna być używana u pacjentów z cukrzycą i/lub przewlekłą chorobą nerek. Na przykład u pacjenta po ostrym zespole wieńcowym z wielo­naczyniową chorobą wieńcową rozpoznajemy ekstremalnie wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe i powinniśmy dążyć do zmniejszenia stężenia LDL-C < 40 mg/dl. Należy podkreślić, że obawy przed zbyt agresywnym obniżaniem LDL-C nie mają żadnego potwierdzenia w badaniach zgodnych z zasadami medycyny opartej na faktach (evidence based medicine – EBM). Stwierdzono, że nawet kilkuletnie utrzymywanie niskich stężeń LDL-C [nawet < 20 mg/dl (0,5 mmol/l)] nie wpływa na pogorszenie funkcji poznawczych ani nie zwiększa ryzyka...


Pełna treść artykułu...