Prawidłowe wykonywanie pomiarów ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim

Wstęp

Według danych gromadzonych przez Europejski Urząd Statystyczny (Eurostat) główną przyczyną zgonów w państwach Unii Europejskiej (UE), w tym w Polsce, są choroby układu krążenia. W 2016 r. w UE odnotowano 1,68 mln zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych. W Polsce standaryzowany współczynnik zgonów (standardised death rate) z powodu chorób układu krążenia wynosił w 2018 r. 526,1/100 000 mieszkańców i był wyższy od średniej dla całej strefy UE (370,2/100 000 mieszkańców). Do schorzeń układu krążenia zaliczane jest szerokie spektrum chorób, między innymi choroba niedokrwienna serca (ostre i przewlekłe zespoły wieńcowe), choroby naczyń obwodowych, w tym o podłożu miażdżycowym, a takze udary mózgu [1–6].
Do rozwoju chorób układu krążenia prowadzi wiele czynników niemodyfikowalnych, czyli takich, których nie można zmienić (np. płeć męska, obciążenia genetyczne, starszy wiek), a także modyfikowalnych. Do najważniejszych czynników modyfikowalnych należą: nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, dyslipidemie, zbyt duże spożycie soli kuchennej (NaCl), tryb życia z małą aktywnością fizyczną, otyłość (zwłaszcza brzuszna – wisceralna) [7, 8].
Nadciśnienie tętnicze w większości przypadków (> 90%) jest nadciśnieniem pierwotnym, czyli spowodowanym różnorodnymi czynnikami genetycznymi i środowiskowymi zaburzającymi funkcjonowanie jednego lub kilku układów uczestniczących w regulacji wartości ciśnień. W efekcie dochodzi do ustalenia ciśnienia skurczowego i/lub rozkurczowego na zbyt wysokich poziomach. Taki stan prowadzi do uszkodzenia ścian naczyń krwionośnych i wystąpienia powikłań narządowych (end-organ damage). Dochodzi także do wzrostu śmiertelności z powodu chorób układu krążenia. Istotną rolę w rozwoju nadciśnienia tętniczego odgrywają między innymi zbyt wysoka aktywność układu renina–angiotensyna–aldosteron oraz układu współczulnego i zaburzenia w proporcjach substancji syntetyzowanych przez śródbłonek naczyniowy [9–12].
Nadciśnienie tętnicze występuje w Polsce bardzo często. Stwierdza się je u ok. 43% dorosłych mieszkańców naszego kraju (wyniki badania o akronimie WOBASZ II z lat 2013–2014, n = 6163, wiek badanych osób ≥ 19 lat). Z tego względu ważne jest właściwe diagnozowanie i skuteczne leczenie osób z nadciś­nieniem tętniczym [13–15]. Przy niższych wartościach docelowych ciśnienia tętniczego zalecanych od 2018 r. w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego...


View full text...