Prewencja chorób alergicznych

Choroby alergiczne stanowią aktualnie jeden z podstawowych problemów zdrowotnych populacji wieku rozwojowego. Jak wynika z badań epidemiologicznych, dotyczą one ok. 30 proc. populacji, a w ostatnich dwóch dekadach zaobserwowano istotny wzrost liczby zachorowań. Sytuacja ta spowodowała większe zainteresowanie działaniami profilaktycznymi i możliwościami wczesnej interwencji w celu zmniejszenia częstości zachorowań, złagodzenia przebiegu choroby i zahamowania jej postępu.






Wystąpienie choroby alergicznej jest wynikiem współdziałania czynników genetycznych i środowiskowych. Wykorzystując nowe techniki biologii molekularnej w badaniu genetycznych uwarunkowań chorób alergicznych, zidentyfikowano geny odpowiedzialne za regulację syntezy IgE oraz liczbę i ekspresję receptorów dla tej immunoglobuliny, geny związane z syntezą cytokin, cząstek adhezyjnych i mediatorów biorących udział w alergicznej reakcji zapalnej. Ustalono także, że kontroli genetycznej podlega swoistość oraz lokalizacja narządowa reakcji alergicznej. Mimo dużego postępu wiedzy i udoskonalenia metod badawczych terapia genowa jest ciągle niedostępna. Dlatego też nadal podstawowe kierunki zapobiegania występowaniu chorób alergicznych związane są z kontrolą czynników środowiskowych.

Działania profilaktyczne mogą być prowadzone na trzech poziomach. Prewencja pierwotna dotyczy dzieci, zagrożonych rozwojem alergii, u których nie ujawniono dotąd żadnych zwiastunów choroby. Identyfikacja tej grupy opiera się na analizie obciążenia rodzinnego chorobami alergicznymi. Jak dotąd nie znaleziono innych bardziej precyzyjnych wskaźników. Oznaczanie stężenia IgE we krwi pępowinowej dla potrzeb identyfikacji grupy ryzyka charakteryzuje wysoka swoistość, ale jednocześnie niska czułość, co dyskwalifikuje tę metodę jako badanie skryningowe. Wywiad rodzinny pozostaje nadal główną podstawą prognozowania wystąpienia choroby. Jeżeli jedno z rodziców choruje na chorobę alergiczną, ryzyko wystąpienia choroby u dziecka wynosi od 20 do 40 proc. Podobne jest ryzyko, gdy objawy alergii wystąpiły u rodzeństwa (ok. 30 proc.). Gdy oboje rodzice prezentują objawy choroby alergicznej, ryzyko wzrasta do 50–60 proc., a jeśli demonstrują objawy tego samego typu, szansa ujawnienia się choroby u dziecka wynosi nawet 80 proc.

Jakkolwiek istnieją dowody na to, że indukcja nadwrażliwości rozpoczyna się już w okresie życia płodowego,...


View full text...