Probiotyki, prebiotyki żywność funkcjonalna w praktyce pediatry i lekarza rodzinnego

U niemowląt karmionych piersią we florze bakteryjnej przewodu pokarmowego dominują bifidobakterie, dlatego też uznano je za korzystne dla zdrowia. Korzystny efekt wiąże się również ze spożywaniem żywych kultur bakteryjnych, znajdujących się w jogurtach (m.in. długowieczność niektórych grup etnicznych). Podobnie pozytywne rezultaty dla organizmu związane są ze spożywaniem prebiotyków (głównie oligosacharydów) oraz tzw. żywności funkcjonalnej, również oddziałującej leczniczo.


Rozwój flory bakteryjnej przewodu pokarmowego jest uzależniony od wieku i sposobu żywienia. Już w pierwszych dniach życia noworodka zachodzi stopniowa kolonizacja przewodu pokarmowego, głównie bakteriami z rodziny Enterobacteriaceae, przede wszystkim E. Coli. Pierwsze tygodnie życia dziecka mają istotne znaczenie dla stabilizacji flory bakteryjnej jelit [1].
U noworodków karmionych piersią dominuje rozwój bifidobakterii. Podstawowym warunkiem ich wzrostu są oligosacharydy, podlegające fermentacji w jelicie grubym, w wyniku czego wytwarzany jest kwas octowy, masłowy i propionowy. Przez obniżenie pH treści jelitowej następuje oddziaływanie bakteriostatyczne na patogenne szczepy jelitowe oraz działanie ochronne przed ich kolonizacją. Niemowlęta karmione sztucznie wykazują florę bakteryjną znacznie zróżnicowaną, o składzie zbliżonym do osób dorosłych.
Rodzaj rozwijającej się flory bakteryjnej uzależniony jest również od poziomu przewodu pokarmowego [1, 2]. W żołądku znajduje się niewiele (ok. 10³/ml) bakterii, głównie tlenowych i Gram-dodatnich, gdyż giną one w kwaśnym środowisku. W jelicie cienkim ich liczba wzrasta, nie przekraczając 10⁵/ml. W jelicie grubym liczba drobnoustrojów (głównie beztlenowych) jest największa i sięga 1 biliona/1 ml treści jelita. Naturalna flora przewodu pokarmowego człowieka w znacznym stopniu warunkuje zdrowie człowieka, ma swój udział w rozwoju odporności śródzakaźnej, detoksykacji i dezaktywacji kancerogenów, np. nitrozamin, produkcji witamin itp.

Wśród oligosacharydów (OS) wyróżnia się fructooligosacharydy (FOS) i galaktooligosacharydy (GOS). Stymulują one wzrost bifidobakterii i regulują równowagę mikroflory jelitowej. Niestety, jest to efekt czasowy, ograniczony do czasu podaży OS [3].
OS spełniają ważną funkcję w procesie dojrzewania ośrodkowego układu nerwowego, gdyż współuczestniczą w procesie syntezy gangliozydów. Prawdopodobnie...


View full text...