Problemy zdrowotne krajów rozwijających się – zakażenie świerzbem jako zaniedbana choroba tropikalna

Zakażenie świerzbowcem w krajach rozwijających się zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia w 2012 roku za zaniedbaną chorobę tropikalną. Liczba zachorowań na świecie utrzymuje się na stałym poziomie – 300 milionów rocznie. Dzięki prowadzonym ostatnio badaniom dotyczącym interakcji pasożyta z układem immunologicznym człowieka odkryto kilka mechanizmów wykorzystywanych do pasożytniczego trybu życia. Świerzbowiec syntetyzuje inhibitory układu dopełniacza człowieka oraz produkuje cząsteczki wpływające na profil cytokin, czego wynikiem jest w początkowym etapie infekcji skuteczna inwazja związana z upośledzeniem działania układu immunologicznego gospodarza. Wyrazem tego stanu jest 3–4-tygodniowy okres latencji oraz trudności w usunięciu pasożyta. Dodatkowo upośledzenie działania układu immunologicznego stwarza dogodne warunki do rozwoju groźnych infekcji bakteryjnych. Problemami są nie tylko trudności w opanowaniu epidemii, ale przede wszystkim zapobieganie powikłaniom w narządach wewnętrznych. W wyniku wtórnych zakażeń paciorkowcowych, rzadziej gronkowcowych, może dojść do kłębuszkowego zapalenia nerek, gorączki reumatycznej i reumatycznej choroby serca. W pracy została przedstawiona etiopatogeneza tych powikłań. Próbuje się również wykorzystać wyniki badań dotyczących interakcji pasożyt – układ immunologiczny gospodarza do stworzenia skutecznej szczepionki przeciwko świerzbowcowi w celu ochrony społeczeństw zagrożonych.

Scabies mite infection in the developing countries was globally recognized as a neglected tropical disease by the WHO in 2012. The morbidity worldwide persists at a permanent level of 300 million infections per year. Thanks to recent research conducted on the interaction between the parasite and the human immune system, the mechanisms used for the parasitic lifestyle were discovered. Sarcoptes scabiei synthesizes inhibitors of the human complement system and produces factors affecting the cytokine profile, and this is responsible for the 3-4 week latency period and the difficulty in removing the parasite. In addition, impairment of the immune system creates favorable conditions for the development of serious secondary bacterial infections. The difficulties in epidemic control are not the only problem. There are other ones, most of all prevention of complications in internal organs. As a result of secondary streptococcal or more rarely staphylococcal infections, a possibility of glomerulonephritis, rheumatic fever, and rheumatic heart disease arises. The etiopathogenesis of these complications is presented. Attempts are also made to use the results of the research on parasite-host system interaction to create an effective vaccine to protect populations at risk.