Profesor zw. dr hab. n. med. Zofia Krawczykowa (1924–2023) – wspomnienie

5 października 1923 roku w wieku 99 lat zmarła płk w st. sp. prof. zw. dr hab. n. med. Zofia Krawczykowa z d. Mi- chalik, nestorka łódzkiej i polskiej okulistyki. Msza pożegnalna z wystawieniem urny z prochami zmarłej została odprawiona 16 października o godz.12.00 w kościele garnizonowym w Łodzi. Po mszy pogrzebowej śp. prof. Zofię Krawczykową pożegnał wzruszającym wspomnieniem jej wychowanek, prof. Roman Goś. W najbliższym czasie, urna Pani Profesor wraz z urną jej wcześniej zmarłego męża – doc. dr. n. med. Bogusława Krawczyka zostanie przeniesiona do rodzinnego grobu na Powązkach w Warszawie.
W ten sposób historia życia Pani Profesor zatoczy koło, bowiem urodziła się ona w Warszawie 12 marca 1924 roku. Jej najpiękniejsze, młodzieńcze lata życia przypadły na mroczny okres wojny. Maturę uzyskała podczas okupacji na tajnych kompletach. Studia lekarskie rozpoczęła na Wydziale Lekarskim tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich i w Szkole Zaorskiego. W czasie okupacji działała w ruchu oporu w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej (pseudonim „Zośka”). W czasie powstania warszawskiego służyła jako łączniczka i sanitariuszka w zgrupowaniu „Baszta”. W powstaniu zginął jej pierwszy mąż – Janek Barszczewski oraz rodzice i część dalszej rodziny, a ona po zakończeniu powstania pozostała praktycznie sama na zgliszczach ukochanej Warszawy. Po wojnie, w Poznaniu kontynuowała studia medyczne i uzyskała dyplom lekarza w 1947 roku. Następnie w latach 1947–1954 pracowała jako asystent w Klinice Okulistyki Akademii Medycznej w Łodzi i pod kierunkiem prof. Janusza Sobańskiego w 1951 roku obroniła prace doktorską pt. Badania nad krążeniem krwi w układzie krwionośnym siatkówki ludzi zdrowych z uwzględnieniem średniego poziomu ciś- nienia krwi. W 1959 roku podjęła pracę na etacie adiunkta w Klinice Okulistyki Wojskowej Akademii Medycznej (WAM) w Łodzi kierowanej przez prof. Pawła Segała. W 1966 roku na podstawie całości dorobku naukowego i przedstawionej rozprawy pt. Badania nad zmianami dna ocznego w przebiegu zatruć ciążowych w świetle wieloletnich obserwacji uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego. W 1969 roku objęła kierownictwo Kliniki Okulistycznej WAM i pełniła te obowiązki do czasu przejścia na emeryturę w 1991 roku. W 1970 roku rozpoczęła zawodową służbę wojskową w stopniu podpułkownika, awansując w 1978 roku do stopnia pułkownika. W czasie swojej aktywności zawodowej w latach 1974–1980 pełniła także obowiązki Szefa Instytutu Narządów Zmysłów WAM.
Przez wiele lat, jako gość honorowy na zasłużonej emeryturze, Pani Profesor zaszczycała nas swoją obecnością podczas świątecznych spotkań w Klinice Okulistyki, podczas których wszystkim nam okazywała swoją życzliwość i serdeczność.
W dorobku naukowym miała 136 publikacji, była współautorem 5 podręczników i 2 skryptów. Za opracowanie rozdziału pt. Urazy narządu wzroku w podręczniku wydanym pod redakcją B. Latkowskiego pt. Postępowanie specjalistyczne w urazach głowy otrzymała nagrodę zespołową Ministra Obrony Narodowej.
Była promotorem 11 przewodów doktorskich oraz opiekunem 4 prac habilitacyjnych. Jej 4 wychowanków zostało profesorami i kierownikami klinik. Dokonała recenzji 30 prac doktorskich, 10 prac habilitacyjnych, 2 super- recenzji na wniosek Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej. Była współorganizatorem 2 Zjazdów Okulistów Polskich oraz kilku Konferencji Naukowo-Szkoleniowych Okulistów Wojska Polskiego. Przez 2 kadencje pełniła obowiązki wiceprzewodniczącej Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO), była wiceprzewodniczącą Łódzkiego Oddziału PTO, wiceprzewodniczącą sekcji Ergoftalmologicznej PTO.
Wśród wielu tytułów i zaszczytów niezwykle ceniła sobie tytuł doctor honoris causa WAM, bowiem dobro tej uczelni szczególnie leżało jej na sercu.
W uznaniu swoich zasług została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz wieloma odznaczeniami resortowymi. Za udział w Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej i walkę w powstaniu warszawskim została odznaczona Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Partyzanckim i Warszawskim Krzyżem Powstańczym.
Profesor Zofia Krawczykowa pozostanie w naszej pamięci jako doskonały lekarz, nauczyciel akademicki, wychowawca, ale przede wszystkim jako człowiek wyjątkowej dobroci, o ogromnej empatii i życzliwości. Była osobą niezwykle skromną. Głęboki i szczery patriotyzm nosiła w swoim sercu, ale nigdy się z tym nie obnosiła.
Będzie nam jej bardzo brakować. Na zawsze pozostanie w naszej wdzięcznej pamięci.