Profilaktyka przeciwzakrzepowa u osób starszych z migotaniem przedsionków

Migotanie przedsionków (Atrial fibrillation, AF) jest najczęstszą tachyarytmią nadkomorową, a częstość występowania tego zaburzenia rytmu w sposób bardzo wyraźny wzrasta z wiekiem [1, 2]. AF występuje u nieco mniej niż 1 proc. pacjentów w wieku 50–59 lat, ale już u 9 proc. osób w przedziale wiekowym od 80. do 89. roku życia [1]. Ocenia się, że połowa wszystkich chorych z AF to osoby powyżej 75. roku życia.
Główną przyczyną zgonów lub trwałego kalectwa, związanego z migotaniem przedsionków jest niedokrwienny udar mózgu, którego częstość również w sposób dramatyczny wzrasta wraz z wiekiem pacjentów. Roczne ryzyko wystąpienia udaru mózgu związanego z AF rośnie od 1,5 proc. w grupie wiekowej 50–59 lat do 23,5 proc. u pacjentów po 80. roku życia [1]. W rezultacie osoby starsze są szczególnie narażone na wystąpienie udaru mózgu, na co składa się zarówno wzrastająca w miarę starzenia częstość migotania przedsionków, jak i rosnąca z wiekiem skłonność do występowania w przebiegu AF udaru niedokrwiennego (ryc.1.). Uważa się jednak, że trzecim, dodatkowym czynnikiem usposabiającym do tego stanu rzeczy jest niskie rozpowszechnienie profilaktyki przeciwzakrzepowej w grupie starszych pacjentów z AF [3].




Aktualne zalecenia dotyczące
stosowania profilaktyki
przeciwzakrzepowej
w migotaniu przedsionków


Metaanaliza pięciu dużych, randomizowanych badań opublikowanych w latach 1989–1992 wykazała, że stosowanie doustnych antykoagulantów u pacjentów z migotaniem przedsionków zmniejsza roczne ryzyko wystąpienia niedokrwiennego udaru mózgu o 68 proc. (z 4,5 proc./rok do 1,4 proc./rok). Równocześnie spodziewane ryzyko poważnych powikłań krwotocznych okazało się zaskakująco niskie (1,3 proc./rok w porównaniu z 1 proc./rok w grupie kontrolnej) [4] (ryc. 2.).
W rezultacie wszystkie obowiązujące obecnie wytyczne dotyczące postępowania z pacjentami z AF zalecają stosowanie profilaktyki przeciwzakrzepowej u pacjentów z utrwalonym i nawracającym napadowym AF, obarczonych określonymi czynnikami ryzyka zatorowości tętniczej, a pozostających bez wyraźnych przeciwwskazań do antykoagulacji. Przykładowo Polskie Towarzystwo Kardiologiczne (PTK) zaleca stosowanie doustnych antykoagulantów w dawce pozwalającej utrzymać INR w granicach 2,0–3,0 u pacjentów z AF, obarczonych takimi czynnikami ryzyka, jak przebyty udar mózgu lub TIA, kliniczne lub echokardiograficzne...


View full text...