Prowadzenie skutecznej terapii w nr-axSpA – diagnostyka, wyzwania, nowe możliwości terapeutyczne
ROZMOWA Z PROF. PIOTREM WILANDEM

Jak wygląda ścieżka diagnostyczna pacjenta z axSpA i nr-axSpA? Czy są różnice?

Postaram się najpierw wyjaśnić, co oznaczają te skróty. axSpa to synonim osiowej zapalnej spondyloartropatii, zaś nr-axSpA to nieradiologiczna osiowa zapalna spondyloartropatia i stanowi ona podtyp axSpA. Wyróżniamy bowiem tzw. radiologiczny podtyp axSpA, znany również pod nazwą zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK), w którym stwierdzamy zmiany radiologiczne w stawach krzyżowo-biodrowych. W postaci nieradiologicznej axSpA takich zmian jeszcze nie ma, obecne są za to w tej lokalizacji zmiany widoczne w badaniu rezonansu magnetycznego lub u chorego stwierdza się antygen HLA-B27 i inne objawy kliniczne typowe dla zapalnej spondyloartropatii. W gabinecie lekarza rodzinnego czy specjalisty reumatologa ścieżka diagnostyczna jest w zasadzie taka sama, wykorzystujemy znajomość tzw. kryteriów klasyfikacyjnych dla osiowej spondyloartropatii – zagadnienie znane reumatologom.

Jakie są aktualnie największe wyzwania dla pacjentów z nr-axSpA i dla lekarzy reumatologów?

Liczba osób zgłaszających się z bólami krzyża do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej jest bardzo duża. Według niektórych danych odsetek chorych spełniających kryteria spondyloartropatii zapalnej szacuje się na około 5%. To pokazuje, że lekarzowi rodzinnemu nie jest łatwo „wyłowić” takich chorych spośród dużej grupy. W spondyloartropatii zapalnej nie stwierdza się – tak jak u chorych z wczesnym reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) – obrzęków i tkliwości stawów drobnych rąk. W przypadku RZS chorzy zgłaszają się stosunkowo wcześnie do lekarza, szukając pomocy, i zwykle stwierdza się u nich obecność czynnika reumatoidalnego lub zwiększone miano przeciwciał antycytrulinowych. W osiowej spondyloartropatii zapalnej natomiast nie ma takich markerów immunologicznych jak w RZS, a głównym badaniem pomagającym w ustaleniu rozpoznania jest stwierdzenie obecności antygenu HLA-B27, który występuje u około 7% osób w populacji rasy kaukaskiej. Jego wykazanie nie przesądza w żaden sposób o diagnozie, a jedynie zwiększa prawdopodobieństwo rozpoznania tej choroby – szacunkowo można ją stwierdzić u około 10% osób z dodatnim antygenem HLA-B27. Z kolei w badaniach laboratoryjnych jedynie u około 30–50% chorych widoczne są zwiększone parametry zapalenia.
W moim przekonaniu dla lekarzy podejrzewających takie rozpoznanie duże znaczenie powinien mieć wywiad w kierunku zapalnego bólu krzyża. Taki ból pojawia...


Pełna treść artykułu...