Przegląd badań nad uzależnieniem od alkoholu w modelu myszy selekcjonowanych w kierunku wysokiej i niskiej analgezji postresowej

Uzależnienie od alkoholu jest chorobą wieloczynnikową, za której etiologię odpowiedzialnych jest kilka mechanizmów. Wieloletnie badania pozwoliły na zidentyfikowanie kilku układów receptorowych, które są zaangażowane w rozwój oraz podatność do uzależnienia od alkoholu, jednakże niektóre z nich odgrywają krytyczną rolę w jego patogenezie np. układ dopaminergiczny lub opioidowy. W niniejszym artykule przedstawiamy wyniki badań, których celem było określenie roli endogennej aktywności układu opioidowego w uzależnieniu od alkoholu. Do realizacji tego celu wykorzystano unikalny model myszy selekcjonowanych w kierunku wysokiej (HA) oraz niskiej (LA) analgezji postresowej. Proces selekcji pozwolił na wybranie osobników charakteryzujących się wysoką (HA) oraz niską (LA) aktywnością układu opioidowego. Na podstawie przeprowadzonych eksperymentów, udowodniliśmy krytyczną rolę receptorów opioidowych typu delta w rozwoju uzależnienia od alkoholu. Godnym uwagi osiągnięciem było wykazanie niespecyficznej reakcji myszy o wysokiej aktywności układu opioidowego na nalokson – niespecyficznego antagonistę receptorów opioidowych, który jest aktualnie używany w farmakoterapii uzależnionych pacjentów.

Decades of studies on alcohol dependence showed that it is a very complex and multifactorial disorder. Several receptor systems are involved in development and susceptibility to alcohol abuse; however, there are some which play a crucial role in its pathogenesis, e.g. dopaminergic or opioid system. In this paper, an effort is made to explain the role of endogenous opioid system activity in alcohol dependence. To achieve the goal, we use a unique model is used which shows mice lines that are divergently selected for high (HA) and low (LA) stress-induced analgesia. This process allowed for selecting individuals characterised by hyperactive (HA) or hypoactive (LA) opioid system. Basing on the performed experiments, we proved that delta opioid receptors play a critical role in the development of addiction. The most notable achievement is an unspecific reaction of mice with the hyperactive opioid system to naloxone – an unspecific opioid system antagonist, which is currently approved in the pharmacotherapy of dependent patients.