Przew Lek 2002, 5, 8, 25

Rak wątrobowokomórkowy – współczesna diagnostyka i leczenie


Największym czynnikiem ryzyka rozwoju raka wątroby jest jej marskość. Ryzyko jest większe, jeśli podłożem są zakażenia wirusem HBV, HCV, spożywanie alkoholu. Pacjenci z marskością, poddani regularnym kontrolom, mają większe szanse przeżycia w przypadku raka, bowiem wykrywany jest on wcześniej. Nadzór obejmuje przede wszystkim oznaczanie α-fetoproteiny (AFP) oraz ultrasonografię. Uzasadniony wydaje się skryning, obejmujący oznaczanie AFP co 3–6 mies. oraz ultrasonografię co pół roku. AFP posiada czułość ok. 60 proc. dla zmian poniżej 2 cm średnicy, ultrasonografia wykonywana przez doświadczonego lekarza ok. 75–80 proc. dla zmian 1–3-centymetrowych. Nie każdy guzek w marskiej wątrobie jest rakiem, stąd fluktuacje stężeń AFP mogą być nieraz trudne do odróżnienia w przypadku nowotworu lub toczącego się samego zapalenia. Pomocne jest w tym przypadku badanie KT – szczególnie spiralne trójfazowe (bez kontrastu, z fazą tętniczą i żylną). Pozwala to u części pacjentów nie wykonywać biopsji, choć czasami jest to badanie niezbędne. Można uzupełniająco zastosować wiele innych metod obrazowania, w tym badanie rezonansu magnetycznego (MRI), portografię w TK, angiografię tętnicy wątrobowej w TK. Jednak w badaniach obrazowych zmiany poniżej 1 cm często są trudne do oceny. W przypadku leczenia operacyjnego, zasadniczą rolę odgrywają 2 czynniki: wielkość guza i rezerwa wątrobowa (wybitnie zmniejszona w przypadku marskości). Wznowy po resekcji raka powyżej 5 cm sięgają 85 proc. w ciągu 3 lat, jeśli brak jest torebki, praktycznie 100 proc. Jedną z metod leczenia jest również przeszczep wątroby, początkowo metoda ta dawała niezadowalające wyniki. Obecnie lepsza kwalifikacja pacjentów daje szanse 80 proc. przeżyć 3-letnich. Kryteria obejmują: wielkość guza do 5 cm lub maksymalnie 3 guzy do 3 cm, brak nacieku naczyń, brak przerzutów odległych. W przypadku obecnego zakażenia HBV możliwe jest leczenie po przeszczepie lamiwudyną ze skutecznością ok. 95 proc., co nie sprawdza się w przypadku infekcji HCV. Miejscowe, niechirurgiczne leczenie obejmuje przezskórne iniekcje etanolem, embolizację naczyń, radioablację. Chemioterapia mono-, jak i wielolekowa nie przynosi poprawy wyników.
Intern Med J 2002; 32, 394-400



Skryning raka jelita
grubego – rekomendacje


USPSTF zaleca lekarzom, aby każdy...


View full text...