Przewlekła obturacyjna choroba płuc – diagnostyka i leczenie w gabinecie lekarza rodzinnego

Wstęp

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) pozostaje jedną z najczęstszych chorób niezakaźnych oraz jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization – WHO) w 2016 r. z powodu POChP zmarły ponad 3 mln osób [1]. Stawia to POChP na 3. miejscu pośród najczęstszych przyczyn zgonów. Głównym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu – zarówno czynne, jak i bierne [2]. Zwiększone ryzyko zachorowania dotyczy również osób pracujących w przemyśle ciężkim i wydobywczym, narażonych na szkodliwe gazy i pyły. Nie bez znaczenia jest ekspozycja na zanieczyszczenie powietrza w domu spowodowana gotowaniem na otwartych paleniskach i użyciem złej jakości paliw. Z kolei wpływ zanieczyszczenia powietrza na rozwój POChP nie został jednoznacznie wykazany. Udowodnionym zaburzeniem genetycznym prowadzącym do rozwoju POChP jest defekt powodujący obniżoną produkcję 1-antytrypsyny lub nieprawidłową funkcję tego enzymu.
Zawarte w niniejszym artykule wskazówki dotyczące diagnostyki i leczenia POChP zostały oparte na zaleceniach Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) z 2020 r. [3].

Rozpoznanie

Objawy

Głównym objawem POChP jest duszność wywołana wysiłkiem. Tolerancja wysiłku fizycznego zmniejsza się wraz z postępem choroby. Chorzy skarżą się na kaszel, często z odkrztuszaniem wydzieliny. Powodem zgłoszenia do lekarza są również nawracające infekcje dolnych dróg oddechowych. Występowanie takich objawów u chorych z grup ryzyka wymaga diagnostyki w kierunku POChP.

Badanie przedmiotowe

Wynik badania przedmiotowego u chorego na POChP może być prawidłowy. Nieprawidłowości, które można stwierdzić w badaniu przedmiotowym, obejmują:
• odgłos opukowy jawny, wynikający z rozedmy i/lub hiperinflacji płuc;
• świsty i furczenia oraz wydłużona faza wydechowa oddechu będące objawem obturacji oskrzeli;
• ściszenie szmeru pęcherzykowego wynikające z obturacji i/lub rozedmy. U chorych z zaostrzeniem, z bardzo ciężką obturacją, szmer pęcherzykowy może być praktycznie niesłyszalny, co daje objaw tzw. cichej klatki piersiowej. W takim przypadku pojawienie się świstów i furczeń po leczeniu bronchodylatacyjnym jest przejawem skuteczności terapii;
• oddychanie przez „zasznurowane usta”, widoczna praca dodatkowych mięśni oddechowych, tachypnoe, które są objawami ciężkiej obturacji;
• cechy sinicy centralnej, które są objawami...


View full text...