Przewlekły kaszel u dzieci - przyczyny, zasady postępowania

Kaszel jest dolegliwością często występującą u dzieci, nierzadko bardzo uciążliwą, zaburzającą prawidłowe funkcjonowanie. Najczęstszą przyczyną kaszlu ostrego są zakażenia układu oddechowego, złożone są natomiast przyczyny kaszlu przewlekłego, a jego diagnostyka i leczenie stwarza duże trudności diagnostyczne i terapeutyczne. Do lekarza rodzinnego należy wnikliwa ocena sytuacji klinicznej, charakteru i okoliczności występowania kaszlu, szczegółowa analiza czynników ryzyka, w tym ocena potencjalnych czynników szkodliwych w środowisku domowym. Z badań diagnostycznych pozostających w gestii lekarza rodzinnego w pierwszej kolejności należy wykonać RTG klatki piersiowej, badanie laryngologiczne, ocenić wykładniki reakcji zapalnej oraz w miarę możliwości badanie czynnościowe układu oddechowego. W wielu przypadkach postępowanie to nie pozwala jednak na ustalenie przyczyny kaszlu i konieczna jest szczegółowa wielokierunkowa diagnostyka specjalistyczna.






Kaszel pojawia się często jako pierwszy objaw wielu chorób układu oddechowego i tym samym stanowi jedną z głównych przyczyn zgłoszeń do lekarza. Jak wynika ze statystyk amerykańskich, kaszel jest podstawową przyczyną ok. 25 mln porad ambulatoryjnych rocznie, a koszty diagnostyki i leczenia chorych wynoszą ok. 1 biliona dolarów [2]. W praktyce pulmonologicznej konsultacje z powodu kaszlu stanowią 10–34 proc. wszystkich konsultacji [3].

Wiedza na temat mechanizmu powstawania kaszlu, zależności między określonym typem patologii a charakterem kaszlu, możliwościami skutecznej ingerencji jest niekompletna [4]. Istotną przeszkodą w dokładnym poznaniu mechanizmów wywołujących kaszel oraz zjawisk związanych z regulacją jego występowania oraz nasilenia jest brak odpowiedniego zwierzęcego modelu doświadczalnego. Kaszel bowiem ustępuje po zastosowaniu koniecznej w badaniach eksperymentalnych anestezji. Istnieje także pewna trudność, wynikająca z konieczności rozgraniczenia kaszlu jako objawu patologicznego od kaszlu, będącego elementem naturalnych mechanizmów obronnych. Kaszel umożliwia mechaniczne usuwanie złuszczonych nabłonków i wydzieliny oraz zaaspirowanych do dróg oddechowych czynników szkodliwych, w tym także drobnoustrojów.

Charakter, nasilenie i czas trwania kaszlu decydują na ogół o kwalifikacji kaszlu jako objawu chorobowego. Intensywny kaszel jest nie tylko męczący dla chorego, ale nierzadko uniemożliwia...


Pełna treść artykułu...