Przychodzi pacjent do lekarza z...
…Nieswoistym zapaleniem jelit

Definicja i klasyfikacja

Nieswoiste zapalenia jelit (NZJ) to grupa przewlekłych chorób, takich jak: wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) i choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) oraz nieokreślone zapalenia jelit. U chorych na WZJG zmiany zapalne dotyczą błony śluzowej jelita, są powierzchowne i obejmują jelito grube, podczas gdy w ChLC występują odcinkowo na całej długości przewodu pokarmowego – od jamy ustnej aż po odbyt, i obejmują całą grubość ściany jelita.

Epidemiologia

W Europie choruje 2,2 mln osób, na WZJG nieco częściej mężczyźni, a na ChLC kobiety. Pierwszy szczyt zachorowań przypada na 2. i 3., a drugi na 6. dekadę życia.

Patogeneza

Patogeneza NZJ jest złożona i obejmuje predyspozycję genetyczną, własności immunologiczne błony śluzowej przewodu pokarmowego i mikroflorę jelit. Na przebieg NZJ wpływają: palenie tytoniu, zbyt wysokie standardy higieny w dzieciństwie, przebyte infekcje przewodu pokarmowego (Salmonella, Campylobacter, Shigella). Szczep B1/NAP Clostridium difficile wydzielający toksynę A i B może odpowiadać za zaostrzenia NZJ.

Obraz kliniczny

Biegunka z domieszką świeżej krwi w stolcu jest charakterystycznym objawem aktywnego WZJG. Pozostałe to: ból brzucha, brak apetytu, wzdęcia, nudności oraz wymioty. W ok. 50% przypadków zmiany zapalne są ograniczone do odbytnicy, w 30% zajmują lewostronną część okrężnicy. Zajęcie całego jelita grubego (pancolitis) występuje w 20% przypadków.
Objawy ChLC zależą od lokalizacji, rozległości oraz zaawansowania zmian w przewodzie pokarmowym. Początek choroby jest skryty, rzadziej ostry. U chorych z najczęstszą, krętniczą lokalizacją choroby dominują bóle brzucha i biegunka. Domieszka krwi w stolcu pojawia się rzadko, mogą występować smoliste stolce, spadek masy ciała (u 20–30% chorych), a nawet wyniszczenie. Cechą charakterystyczną są zmiany okołoodbytnicze, takie jak ropnie, przetoki wewnętrzne lub zewnętrzne, ropnie śródbrzuszne oraz zwężenia światła, prowadzące do niedrożności. Początkiem ChLC może być anemia, gorączka lub zgięciowy przykurcz w stawie biodrowym prawym spowodowany ropniem zakątniczym. W ChLC zmiany zapalne mogą obejmować cały przewód pokarmowy – od jamy ustnej po odbyt. U 20% występują w okrężnicy, a w 25–40% przypadków dotyczą dystalnego odcinka jelita krętego (afty, podłużne owrzodzenia, brukowanie błony śluzowej). Zarówno w WZJG, jak i ChLC występują pseudopolipy jako objaw przerostu regeneracyjnego i są związane z czasem...


View full text...