Przychodzi pacjent do lekarza z...
…bólem lędźwiowo-krzyżowym

Definicja

Ból lędźwiowo-krzyżowy (L-S) to ból zlokalizowany w dolnym odcinku kręgosłupa albo wywodzący się z tego odcinka, który może promieniować do pośladków, jednej lub obu kończyn dolnych. W gabinecie lekarza rodzinnego przeważają zespoły bólowe bez objawów uszkodzenia korzeni nerwowych. Określane są one nazwą postrzału albo lumbago. Są wynikiem podrażnienia czuciowych zakończeń nerwowych więzadeł, opon, brzeżnych warstw krążka międzykręgowego.

Przyczyny i różnicowanie

Najczęstsze przyczyny bólu lędźwiowo-krzyżowego przedstawiono w tabeli 1.
W różnicowaniu najważniejsze jest zidentyfikowanie potencjalnie niebezpiecznych przyczyn bólu krzyża, tzw. red flags (ramka 1).

Rozpoznanie i testy diagnostyczne

Wskazaniem do diagnostyki laboratoryjnej lub obrazowej jest obecność objawów alarmujących. Nie zaleca się badania RTG u pacjentów z bólem L-S o bardzo krótkim wywiadzie, z wielokrotnymi nawrotami, z typowym bólem typu lumbago, nasilającym się przy wyrównywaniu lordozy lędźwiowej.

Postępowanie terapeutyczne

Leczenie obejmuje kinezyterapię i zabiegi fizykoterapeutyczne, a także farmakoterapię (paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, słabe opioidy). Istotna jest również edukacja pacjenta.

Przedruk z „Medycyna rodzinna. Podręcznik dla lekarzy i studentów”, Termedia, Poznań 2015