Przydatność oznaczania stężenia serotoniny w surowicy i kwasu 5-hydroksyindolooctowego w moczu w diagnostyce dyspepsji czynnościowej

Wstęp : Patogeneza dyspepsji czynnościowej jest niedostatecznie poznana. Rozpoznanie ustalane jest na podstawie objawów subiektywnych, niemniej ciągle poszukuje się przyczyn i obiektywnych wykładników, które ułatwiłyby diagnostykę i wyjaśniły różnorodność objawów klinicznych tej choroby.
Cel : Ocena wydzielania i metabolizmu serotoniny w różnych postaciach klinicznych dyspepsji czynnościowej.
Materiał i metody : Badania wykonano w grupie 25 osób klinicznie zdrowych (K) oraz u 25 osób z zespołem bólów w nadbrzuszu (epigastric pain syndrome – EPS) i 25 pacjentów z zespołem dolegliwości poposiłkowych (postprandial distress syndrome – PDS), w wieku od 19 do 49 lat (średnio 34,6 ±13,4 roku). Rozpoznanie dyspepsji czynnościowej opierano na III Kryteriach Rzymskich. Wykluczono także zakaże­nie H. pylori. Na 7 dni przed i w dniu badania pacjenci otrzymywali jednakową dietę. Krew do badania pobierano na czczo, a następnie prowadzono 24-godzinną zbiórkę moczu. Stężenie serotoniny w surowicy i kwasu 5-hydroksyindolo­octowego (5-HIAA) w moczu oznaczano metodą ELISA z użyciem przeciwciał firmy IBL (nr katalogowy – RE 59121, RE 59131).
Wyniki : Stężenie serotoniny w surowicy wynosiło w grupie osób zdrowych 162,9 ±49,1 ng/ml, z zespołem EPS – 225,8 ±113,3 ng/ml (p < 0,05), a z zespołem dolegliwości poposiłkowych – 152,7 ±83,2 ng/ml (p > 0,05). Wydalanie 5-HIAA z moczem wynosiło odpowiednio w grupach: K – 5,65 ±2,31 mg/dobę, EPS – 4,12 ±1,85 mg/dobę (p < 0,01) i PDS – 3,06 ±1,61 mg/dobę (p < 0,01).
Wnioski : U osób z dyspepsją czynnościową homeostaza serotoniny jest zaburzona. Oznaczanie dobowego wydalania kwasu 5-HIAA z moczem może być przydatnym badaniem do różnicowania postaci klinicznych dyspepsji czynnościowej i wyboru odpowiedniego leczenia.

Introduction : The pathogenesis of functional dyspepsia remains largely unknown. The diagnosis is based on subjective symptoms. However, many efforts are being made in searching for the causes and objective indices which could facilitate the diagnosis and explain the variety of clinical symptoms of this disease.
Aim : To evaluate serotonin secretion and metabolism in various clinical forms of functional dyspepsia.
Material and methods : The study comprised 25 clinically healthy persons (K), two groups with an equal number of patients (n = 25) with epigastric pain syndrome (EPS) and postprandial distress syndrome (PDS), aged 19-49 years (mean age 34.6 ±13.4). The diagnosis of functional dyspepsia was based on the Rome III criteria. Patients with H. pylori infection were excluded from the study. The blood sample was drawn in fasting conditions and 24-hour urine collection was performed. Serum serotonin and urinary 5-hydroxyindoleacetic acid (5-HIAA) concentrations were measured by ELISA method and IBL antibodies were applied (catalogue numbers: RE 59121, RE 59131).
Results : Serum serotonin concentration in the controls was 162.9 ±49.1 ng/ml, in patients with EPS – 225.87 ±113.3 ng/ml (p < 0.05) and in patients with PDS – 152.7 ±83.2 ng/ml (p > 0.05). 5-HIAA urinary excretion was respectively in the studied groups: K – 5.65 ±2.31 mg/24 h, EPS – 4.12 ±1.85 mg/24 h (p < 0.01) and PDS – 3.06 ±1.61 mg/24 h (p < 0.01).
Conclusions : In patients with functional dyspepsia serotonin homeostasis is disturbed. Evaluation of 24-hour urinary 5-HIAA excretion can be a useful measurement in the differential diagnosis of the clinical forms of functional dyspepsia and can be helpful in choosing the appropriate treatment.