Psychodermatologia – nowa dziedzina medycyny

Istotna rola czynników psychicznych w chorobach dermatologicznych jest uznawana od kilkudziesięciu lat, jednakże niewiele jest publikacji dotyczących zaburzeń psychodermatologicznych. Psychodermatologia łączy tak na pozór odległe dziedziny medycyny, jak dermatologia i psychiatria [1]. Jest definiowana jako podjednostka sfery bio-psychospołecznej [2]. Pionierzy psychodermatologii usiłowali uściślić związek pomiędzy sytuacjami powodującymi konflikt emocjonalny, strukturą osobowości a chorobą skóry [3]. Przewlekłe choroby skóry stanowią niewątpliwie poważny problem psychiczny dla dotkniętych nimi pacjentów, jednakże w procesie diagnostyczno-leczniczym jest on często bagatelizowany. Wynika to częściowo z niechęci chorych do konsultacji psychiatrycznej, która nadal jest postrzegana w naszym społeczeństwie jako coś wstydliwego. Uzmysłowienie choremu potrzeby takiej konsultacji i ewentualnego leczenia psychiatrycznego, równoległego do terapii dermatologicznej, wpłynęłoby znacząco na poprawę jakości ich życia.
Współwystępowanie zaburzeń z kręgu dermatologii i psychiatrii u pacjentów ambulatoryjnych w poradniach dermatologicznych szacuje się na 9–46 proc. [4]. Dotyczą one zarówno dzieci, młodzieży, jak i osób dorosłych, przy czym w każdej z tych grup manifestują się w odmienny sposób [5]. Chorobom skóry towarzyszą najczęściej zaburzenia depresyjne, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, fobia społeczna, zaburzenia adaptacyjne, dysmorfofobia [6]. Większość zaburzeń psychodermatologicznych może być leczona przy pomocy różnych form psychoterapii, a w cięższych przypadkach wymaga zastosowania leków psychotropowych [7].
Klasyfikacja zaburzeń psychodermatologicznych
Zaburzenia psychodermatologiczne zostały podzielone na 3 grupy [8]:
1. zaburzenia psychofizjologiczne,
2. pierwotne zaburzenia psychiczne,
3. wtórne zaburzenia psychiczne.
Pojęcie zaburzenia psychofizjologiczne dotyczy chorób skóry (trądzik młodzieńczy, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca), w których stres jest czynnikiem zaostrzającym. Sytuacja stresowa indukuje wzrost liczby i aktywację komórek tucznych, które uwalniają substancje wazoaktywne, nocyceptywne i prozapalne, co z kolei wpływa na zaostrzenie stanu zapalnego [9]. Dodatkowo pod wpływem stresu chorzy odczuwają potrzebę drapania, czego następstwem jest nasilenie choroby podstawowej i wtórne infekcje bakteryjne, grzybicze czy wirusowe....


View full text...