Psychoterapia poznawcza i behawioralna w leczeniu zaburzeń psychicznych osób dorosłych

Terapia poznawcza, terapia poznawczo-behawioralna, terapia poznawcza i behawioralna to nazwy metod psychoterapeutycznych, mających największe i szybko rosnące empiryczne uzasadnienie ich skuteczności. Celem niniejszego artykułu jest zwięzłe omówienie aktualnego stanu podejścia terapeutycznego, obejmującego omawiane metody terapii. W pierwszej, teoretycznej części, przedstawiona jest historia, aktualne ramy teoretyczne oraz zakres udokumentowanej skuteczności leczniczej terapii poznawczo-behawioralnej. W drugiej, praktycznej części omówione są najistotniejsze cechy współczesnej terapii poznawczo-behawioralnej, zilustrowane opisem terapii. Na zakończenie przekazane zostały najważniejsze informacje dotyczące zagadnień organizacyjnych i szkoleniowych.




Część I


Główne zagadnienia
teoretyczne


Nie ma obecnie precyzyjnych, ogólnie akceptowanych rozstrzygnięć terminologicznych w zakresie omawianego podejścia terapeutycznego. Wynika to najprawdopodobniej z odmiennych tradycji różnych grup terapeutów w nim skupionych.
Początki wyodrębniania się terapii poznawczo-behawioralnej związane są z:

-propozycją terapii poznawczej depresji zaproponowanej przez Becka w opozycji do psychoanalizy (w której otrzymał wcześniej pełne wykształcenie),

-terapią racjonalno-emotywną Elisa wyodrębnioną z terapii behawioralnej,

-podejściem behawioralnym ukształtowanym przez Meichenbauma, który wykorzystał w opracowanej przez siebie terapii mowę wewnętrzną oraz z teorią uczenia społecznego Bandury.

Historia tego ruchu kształtowana jest przez zmiany poglądów ww. prekursorów oraz włączanie się w ten ruch terapeutów pierwotnie wyszkolonych w terapii behawioralnej i psychoterapii psychodynamicznej, w obrębie których istnieją też różne podejścia. Istnieją nadal trudności ze sformułowaniem ogólnie akceptowanej definicji terapii poznawczo-behawioralnej. Pomimo tych problemów istotne znaczenie ma uwzględnianie różnic pomiędzy terapią poznawczo-behawioralną, a terapią behawioralną, z której się ona wyodrębnia. Problemy terminologiczne pogłębia często spotykane zamienne używanie terminów: terapia poznawcza i terapia poznawczo-behawioralna, podczas gdy drugi z nich podkreśla jedynie fakt, że w ramach terapii poznawczej wykorzystywane są techniki zaczerpnięte z terapii behawioralnej. Terapia behawioralna polega na zmienianiu tego, co robi pacjent w celu...


View full text...