Pułapki EKG w praktyce lekarza rodzinnego – podstawowe zasady oceny elektrokardiograficznej

Wstęp Badanie elektrokardiograficzne (EKG) jest jedną z najstarszych technik diagnostycznych stosowanych w kardiologii – wprowadzone do praktyki klinicznej w 1901 r. przez Willema Einthovena, praktycznie bez większych zmian pozostało do dnia dzisiejszego. Interpretacja zapisu elektrokardiograficznego to żmudna praca, wnikliwa obserwacja, a także sztuka. Elektrokardiografię, czyli naukę o zapisie aktywności elektrycznej serca, można podzielić na ocenę morfologii sygnałów powstających w poszczególnych jamach serca (interpretacja kształtu, amplitudy, czasu trwania) oraz analizę sekwencji sygnałów tworzących rytm serca (częstotliwość, okresowość, turbulencja). Obydwie dziedziny elektrokardiografii oczywiście zazębiają się ze sobą i współgrają w pełnej ocenie zjawisk elektrycznych powstających w miokardium. Interpretacja zapisu elektrokardiograficznego ciągle pozostaje sztuką. Wielki specjalista w tej dziedzinie Leo Schamroth sformułował jakże trafną zasadę, o której musimy pamiętać przy ocenie zapisu czynności elektrycznej serca: „znajdujemy to, czego szukamy, rozpoznajemy to, co znamy”.
Z tego powodu nie tylko technika wykonywania zapisów, ale także ich interpretacja powinna być zgodna z odpowiednimi standardami. Podstawowa zasada opisu elektrokardiogramu obejmuje dziesięć punktów [1, 2]. Dodatkowo do takiego opisu niezbędna jest znajomość wieku, płci i danych klinicznych pacjenta oraz przyczyny wykonania EKG. Bardzo pomocny jest dostęp do wcześniej wykonanych zapisów, najlepiej w postaci wydruku. Warunkiem prawidłowej oceny jest oczywiście umiejętne zastosowanie i eliminacja błędów postrzegania.

Opis elektrokardiogramu – siedem kroków

Dziesięciopunktowe zalecenia dla lekarza SOR i POZ w kontekście szybkiej diagnostyki elektrokardiograficznej wydają się za bardzo rozbudowane. Dlatego poniżej przedstawiam zmodyfikowany algorytm – heptalog zamiast dekalogu, który pozwala jak najszybciej dojść do kluczowego rozpoznania (ryc. 1) [3].

Krok I – ocena rytmu wiodącego serca

Opis elektrokardiogramu należy rozpocząć od określenia podstawowego rytmu lub rytmów serca widocznych w EKG. Opisujący musi ocenić rytm wiodący, jego pochodzenie (przedsionkowe, komorowe, z układu bodźcotwórczego) oraz częstotliwość i miarowość. Niezwykle ważna w tym momencie jest analiza prawidłowości podłączenia elektrod. Następnie należy określić na podstawie morfologii załamków pochodzenia przedsionkowego – czyli załamka P, załamka P’, sztucznej fali P’ czy...


Pełna treść artykułu...