Racjonalna antybiotykoterapia w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych – zalecenia a perspektywa pacjenta. Analiza wyników badania IPSOS 2022

Wstęp

Okres jesienno-zimowy każdego roku charakteryzuje się wzmożoną zachorowalnością na choroby infekcyjne [1]. W zdecydowanej większości dotyczą one układu oddechowego, szczególnie górnych dróg oddechowych, a zwłaszcza gardła. Szacuje się, że w ciągu roku mogą one stanowić przyczynę 2–4 wizyt lekarskich wśród dorosłych, a w populacji pediatrycznej nawet 9–10 wizyt [2]. Według badań zdecydowana większość infekcji górnych dróg oddechowych (70–95%) ma podłoże wirusowe. Do głównych czynników wirusowych zaliczamy: rynowirusy, adenowirusy, koronawirusy, wirusy grypy oraz paragrypy. Infekcje bakteryjne w tej lokalizacji rzadziej mają charakter infekcji pierwotnych, częściej wynikają z nadkażenia trwającej infekcji wirusowej. Do najczęstszych czynników bakteryjnych zaliczamy: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Streptococcus pyogenes, pałeczki Gram-ujemne Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa oraz Staphylococcus aureus [2–4].
Prawidłowe różnicowanie czynnika etiologicznego ma kluczowe znaczenie w doborze odpowiedniego sposobu leczenia. Trudności diagnostyczne mogą wynikać z faktu, że do objawów klinicznych infekcji górnych dróg oddechowych należą gorączka, katar, kaszel, osłabienie, ból gardła, powiększone węzły chłonne, biały nalot na języku, powiększone migdałki, bóle mięśniowe. Mogą one występować zarówno w infekcji o etiologii bakteryjnej, jak i wirusowej [3]. Zdecydowanie najczęstszym objawem infekcji górnych dróg oddechowych jest ból gardła, który według badania IPSOS z 2022 r. (wykonanego na zlecenie firmy Reckitt), może występować nawet u 50% ludzi co najmniej raz na kwartał, a u 1/5 raz w miesiącu (ryc. 1). Stanowi to olbrzymie wyzwanie, ponieważ ból gardła jest najczęstszą przyczyną nieprawidłowego wdrożenia antybiotykoterapii [3].

Rekomendacje dotyczące leczenia zapalenia gardła

Według zaleceń dotyczących leczenia zapalenia gardła decyzja o antybiotykoterapii powinna być poprzedzona oceną różnicującą infekcję wirusową od bakteryjnej. W tym celu można wykorzystać skalę Centora w modyfikacji McIsaacka. Skala ta bazuje na wywiadzie lekarskim oraz badaniu fizy­kalnym. Ocenie podlegają: temperatura ciała > 38°C, brak kaszlu, powiększone węzły chłonne szyjne przednie, wysięk i obrzęk na migdałkach oraz wiek pacjenta. Na podstawie sumarycznej liczby punktów szacuje się prawdopodobieństwo infekcji bakteryjnej. W przypadku uzyskania 4 punktów zalecane jest wdrożenie...


View full text...