Rak piersi - rozpoznawanie, leczenie, profilaktyka

W Polsce rak piersi jest najczęściej rozpoznawanym nowotworem złośliwym u kobiet. W 1995 r. zanotowano 9 173 nowych zachorowań (18,4 proc. wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe w grupie kobiet). Standaryzowany współczynnik zapadalności wynosił 35,3 na 100 tys. Rak piersi jest również najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych (14,1 proc. wszystkich zgonów). Zachorowania na raka piersi u mężczyzn stanowią 1 proc. zachorowań u kobiet
(w 1995 r. zarejestrowano w Polsce 93 zachorowania).







Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem. Zachorowania u kobiet poniżej 30. roku życia stanowią
0,5 proc. wszystkich przypadków. W wieku poniżej 40. roku życia zachorowało w 1995 r. 7,1 proc. wszystkich chorych. Nie rejestrowane przypadki zachorowań na raka piersi w naszym kraju oceniane są na poziomie ok. 5 proc.



Etiologia i czynniki ryzyka


Najważniejszymi czynnikami ryzyka zachorowania na raka piersi są:

- wiek: między 35. a 65. rokiem życia ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta 6-krotnie,

- długi czas trwania naturalnej aktywności hormonalnej u kobiety. Wczesny wiek wystąpienia pierwszej miesiączki i późny wiek ostatniej naturalnej miesiączki,

- bezdzietność lub późny wiek pierwszego porodu zwiększa ryzyko zachorowania. Urodzenie pierwszego dziecka poniżej 20.–25. roku życia obniża ryzyko zachorowania,

- rak piersi w wywiadzie. Przebyty rak piersi zwiększa 5-krotnie ryzyko zachorowania na raka drugiej piersi; największy wzrost ryzyka dotyczy kobiet, których krewne w 1. stopniu pokrewieństwa zachorowały na obustronnego raka w okresie przedmenopauzalnym,


- łagodne choroby piersi przebiegające z proliferacją. Wewnątrzprzewodowa hiperplazja atypowa i bez cech atypii związana jest ze wzrostem ryzyka zachorowania (odpowiednio 4- i 2-krotnym). W przypadku wystąpienia łagodnych zmian, przebiegających z proliferacją u kobiet z dodatnim wywiadem rodzinnym, wzrost ryzyka zachorowania jest odpowiednio większy,

- rak zrazikowy przedinwazyjny (CLIS) zwiększa 8–10-krotnie ryzyko zachorowania na raka piersi,

- czynniki genetyczne. Mutacja w obrębie genu BRCA 1 związana jest z 80 proc. życiowym ryzykiem zachorowania na raka piersi,

- hormonalna terapia zastępcza (HTZ) trwająca ponad 5–7 lat powoduje wzrost ryzyka...


View full text...