Wstęp
Najczęściej spotykanymi łagodnymi nowotworami nienabłonkowymi są włókniak (fibroma), histiocytoma, żółtak (xantoma), tłuszczak (lipoma), chrzęstniak (chondroma), kostniak (osteoma), mięśniak gładko- lub prążkowanokomórkowy (leiomyoma, rhabdomyoma), naczyniak (angioma), oponiak (meningioma), glejaki (gliomata). Nowotwory te mogą mieć szypułę lub nie, a ich rozmiary wynoszą od kilku milimetrów do kilku decymetrów. Nowotwory niezłośliwe nie dają wznowy ani przerzutów. Rosną powoli, nieraz z długimi, nawet wieloletnimi przerwami. Bywają miejscem wylewów, martwicy niedokrwiennej lub krwotocznej, szkliwienia zrębu, wapnienia, zwyrodnienia śluzowego oraz zapaleń. Zdarzają się w nich odchylenia w budowie komórek, ale nie zawsze są one zapowiedzią zezłośliwienia.
Nowotwór niezłośliwy jest często obojętny klinicznie, ale może być również szkodliwy. Zależy to od jego lokalizacji (objawy uciskowe, zanik sąsiadujących tkanek, np. jamy czaszki), a także zdolności wydzielania hormonów. Przyczyny powstawania nowotworów łagodnych u człowieka nie są przeważnie znane.Opis przypadku
Badanie podmiotowe
Chora, lat 55, została przyjęta do Kliniki 15 stycznia 2009 roku w trybie nagłym. O 9.00 rano córka przywiozła pacjentkę na ostry dyżur laryngologiczny. Wcześniej, około 7.00 rano, podczas porannych wymiotów nastąpiło „wypadnięcie” masy guzowatej długości 20 cm z jamy ustnej i krwawienie z guza.
W wywiadzie w 2003 roku odnotowano pobyt na innym oddziale laryngologicznym z powodu obustronnego powiększenia węzłów chłonnych szyi – wynik badania histopatologicznego hyperplasia follicularis.
17 października 2007 roku nastąpił udar mózgu (nieznanego pochodzenia) i niedowład połowiczy lewostronny. Od tego momentu u chorej występowały niewielkiego stopnia zaburzenia przy połykaniu „dużych” kęsów. Innymi zgłaszanymi dolegliwościami były nadciśnienie tętnicze, nietrzymanie moczu oraz niedowład lewej kończyny dolnej.
Badanie przedmiotowe
W badaniu laryngologicznym stwierdzono: około 20-centymetrowy guz o charakterze tworu polipowatego, miękki, różowy, z wyraźną szypułą naczyniową oraz z 3-centymetrowym owrzodzeniem na dystalnym końcu (prawdopodobne przygryzienie), wypełniający połowę jamy ustnej i gardła po stronie prawej. Ocena szypuły ze względu na rozległość guza była znacznie utrudniona (niemożliwa) (ryc. 1.).
Leczenie
W znieczuleniu ogólnym dotchawiczym przy współpracy z chirurgami wykonano gastroskopię. Stwierdzono, że podstawa szypuły guza znajduje się na tylnej ścianie gardła dolnego. Błona śluzowa przełyku i żołądka była prawidłowa. Kolejno pod kontrolą endoskopu założono zaciski na szypułę guza oraz podwiązki nad i pod zaciskami, a następnie odcięto guz (ryc. 2.–3.).Wyniki
Wynik histopatologiczny: guz o gładkiej powierzchni i wymiarach 19 cm × 7 cm × 4 cm z ogniskiem owrzodzenia na powierzchni. Na przekroju o jednolitej galaretowatej konsystencji angiofibroma oedemato-sum partim exulcerans. Wynik immunomorfologiczny:
CD 34(–), Desmina, NSE (++) w komórkach nacieku zapalnego, S100 (++) w komórkach nacieku zapalnego, CD117(–). Prawdopodobnie twór polipowaty znajdował się dotychczas w przełyku, dlatego nie powodował zaburzeń połykania i oddychania. Pacjentka jest pod stałą kontrolą laryngologiczną. Gojenie zostało zakończone.Omówienie
Angiofibroma znajdujące się poza nosogardłem mogą m.in. dotyczyć zmian skórnych, a także stanowić część obrazu klinicznego mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej typu I. W laryngologii występują one niezwykle rzadko. W piśmiennictwie świa-towym opisano około 60 przypadków angiofibroma wywodzących się z przegrody nosa, w górnej części przełyku, w krtani, z zatoki szczękowej oraz nieliczne występujących w sitowiu i zatoce klinowej [1–3]. Dotychczas opisano 3 przypadki angiofibroma wywodzących się ze ściany tylnej gardła dolnego, w tym jeden po 20 latach uległ zezłośliwieniu [2, 4, 5]. W etiologii angiofibroma dopatruje się możliwości występowania tkanki ektopowej zlokalizowanej daleko od swojego miejsca pierwotnego.Piśmiennnictwo
1. Garcia-Rodriguez L, Rudman K, Cogbill CH, et al. Nasal septal angiofibroma, a subclass of extranasopharyngeal angiofibroma. Am J Otolaryngol 2012; 33: 473-6.
2. Huang RY, Damrose EJ, Blackwell KE, et al. Extranasopharyngeal angiofibroma. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2000; 561: 59-64.
3. Steele MH, Nuss DW, Faust BF. Angiofibroma of the larynx: raport of a case with clinical and pathologic literature review. Head Neck 2002; 24; 805-9.
4. Shun-Ta Hsiech, et al. Angiofibroma of the hypopharynx. J Chin Med Ass; 67: no 7.
5. Patomorfologia kliniczna. Kruś S, Skrzypek-Fakhoury E (red.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996; 161-5.
Adres do korespondencji:
dr n. med. Dorota Miętkiewska-Leszniewska
Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
ul. Przybyszewskiego 49
60-355 Poznań
tel. +48 61 869 13 87
faks +48 61 869 16 90
e-mail: otosk2@ump.edu.pl
This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0). License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
