Reakcja anafilaktyczna i jej następstwa

Anafilaksja jest kliniczną odpowiedzią na reakcję immunologiczną I typu, zachodzącą między antygenem a swoistym przeciwciałem opłaszczonym na powierzchni komórki.







W reakcji biorą udział głównie przeciwciała klasy IgE, które po połączeniu się z wnikającym antygenem doprowadzają do uwalniania z komórki tucznej lub bazofila licznych mediatorów zapalnych, które z kolei wpływają bezpośrednio na tkanki ustroju, prowadząc do występowania poszczególnych objawów lub oddziałują na inne populacje komórkowe i powodują ich napływanie do miejsca zachodzącej reakcji oraz pobudzając ich aktywność. Niektóre z uwalnianych mediatorów zestawiono w tab. 1.



Reakcje anafilaktoidalne


Charakteryzują się zbliżonym przebiegiem klinicznym, ale u podstaw ich wystąpienia nie leży reakcja immunologiczna zachodząca między antygenem a swoistym przeciwciałem. Uwarunkowane są one najczęściej bezpośrednim oddziaływaniem czynnika na komórkę lub tkankę.

Klasyfikację reakcji anafilaktycznych i anafilaktoidalnych przedstawiono w tab. 2.

Kliniczny przebieg reakcji anafilaktycznej jest zróżnicowany. Wyróżnia się:

- reakcje miejscowe w postaci zmian skórnych powstających w miejscach ekspozycji na alergeny zewnątrzpochodne lub po spożyciu określonych pokarmów;

- reakcje uogólnione występujące w obrębie układu oddechowego, pokarmowego, układu krążenia i w skórze, zwykle po 30 min. od kontaktu z alergenem.

Objawy reakcji anafilaktycznej mogą być łagodne, nie stanowiące większego ryzyka. Zdarza się jednak, że u chorych o wysokim ryzyku (wysokie wartości IgE w surowicy, wybitnie dodatnie testy skórne, epizody bronchospazmu w wywiadzie), może dochodzić do występowania bardzo ciężkich objawów zagrażających życiu. W zależności od szybkości rozpoznania zagrożenia oraz możliwości oddziaływania farmakologicznego oceniana jest skuteczność eliminacji ciężkich objawów (tab. 3.).

W procesie różnicowania powyższych objawów należy uwzględnić zaburzenia typu pobudzenia nerwu błędnego, w przebiegu cukrzycy i zawału mięśnia serca (tab. 4.).



Wstrząs anafilaktyczny


Jest to najostrzejsza postać odpowiedzi anafilaktycznej. Stanowi ostre zagrożenie życia, wynikające z uogólnionej reakcji zachodzącej w układzie krążenia, układzie oddechowym i innych ważnych dla życia...


View full text...