Reaktywne zapalenia stawów - problemy diagnostyczne i terapeutyczne

Reaktywne zapalenia stawów (re.z.s.) należą do grupy seronegatywnych spondyloartropatii. Określenie seronegatywne związane jest z nieobecnością w surowicy czynnika reumatoidalnego klasy IgM. Ze względu na znamiennie częściej stwierdzaną obecność antygenu HLA B27 w tej grupie chorób w porównaniu z populacją kontrolną, nazywane są także chorobami z kręgu HLA B27. Do spondyloartropatii seronegatywnych zalicza się ponadto zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, łuszczycowe zapalenie stawów, zapalenie stawów w przebiegu enteropatii [1]. re.z.s. charakteryzuje się nieropnym zapaleniem błony maziowej jednego lub wielu stawów, najczęściej asymetrycznym kończyn dolnych, występującym po infekcji przewodu pokarmowego, moczowo-płciowego lub oddechowego.


Pierwsze opisy schorzeń odpowiadających swoim obrazem re.z.s. możemy znaleźć już u Hipokratesa. Prawdopodobnie Kolumb także cierpiał na re.z.s.; w jego dziennikach z 1498 r. czytamy o zapaleniu stawów z towarzyszącą gorączką i zapaleniem oczu. Na przełomie XVIII i XIX w. Swediaur zwrócił uwagę na powiązania zapaleń stawów z chorobami wenerycznymi [2]. W 1916 r., w czasie I wojny światowej, Hans Reiter opisał u młodego żołnierza objawy zapalenia stawów, zapalenia cewki moczowej i zapalenia spojówek po wystąpieniu biegunki. Obecnie zespołem Reitera nazywa się współwystępowanie zapalenia stawów, zapalenia spojówek i zapalenia cewki moczowej, zazwyczaj poprzedzone zakażeniem przewodu pokarmowego lub dróg moczowych.
W związku ze stwierdzaniem metodą łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR – polymerase chain reaction) DNA lub RNA drobnoustrojów w stawach pacjentów z re.z.s. zaczęto zastanawiać się nad słusznością definicji mówiącej o jałowym zapaleniu stawów po infekcji. Wcześniej uważano, że re.z.s. różni się od infekcyjnych zapaleń tym, iż czynnik infekcyjny nie może być wyizolowany z płynu stawowego. Pacheco-Tena i wsp. [3] zaproponowali nową klasyfikację wyróżniając:
- prawdopodobne re.z.s.,
- pewne re.z.s. spowodowane infekcją bakteryjną,
- zapalenie kilku stawów lub spondyloartritis towarzyszące infekcji bakteryjnej.

Nową definicję re.z.s. zaproponował także Kuipers: reaktywne zapalenie stawów jest immunologicznym zapaleniem błony maziowej, spowodowanym infekcją bakterią długotrwale zdolną do życia wewnątrzstawowo, bakterią niepoddającą się hodowli i/lub przez immunogenne antygeny bakteryjne syntetyzowane przez przetrwałe...


View full text...