Rehabilitacja otyłych pacjentek po operacjach ginekologicznych

Wstęp: Otyłość jest wieloczynnikową chorobą przewlekłą spowodowaną nadmiernym odkładaniem się tkanki tłuszczowej w organizmie. Związana jest z licznymi patologiami, z których najczęściej wymienia się: nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową serca, cukrzycę oraz zachorowalność na nowotwory. Nadmierna masa ciała u kobiet leczonych z powodów ginekologicznych jest poważnym obciążeniem
i utrudnia działania chirurgiczne
oraz anestezjologiczne. Ponadto, zdecydowanie pogarsza przebieg rehabilitacji pooperacyjnej i stwarza problemy pielęgnacyjne. Ocenia się, że ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych jest dużo większe i najczęściej obserwuje się zaburzenia oddechowe, zakażenia rany, zakrzepy żylne oraz chorobę zakrzepowo-zatorową.

Celem pracy była ocena częstości występowania otyłości u pacjentek operowanych w Klinice Ginekologii Operacyjnej, jej wpływ na
przebieg okresu pooperacyjnego
u operowanych z powodów ginekologicznych oraz znaczenia postępowania fizjoterapeutycznego w zapobieganiu powikłaniom związanym z tym okresem.

Materiał i metody: Analizę przeprowadzono w 2007 r. w grupie 45 otyłych kobiet będących pacjentkami Kliniki Ginekologii Operacyjnej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Do oceny kwalifikowano tylko pacjentki operowane z dostępu brzusznego. Brano pod uwagę następujące parametry: wiek, masę ciała, wzrost, wskaźnik masy ciała (body mass index - BMI), choroby przewlekłe, przeszłość ginekologiczną i położniczą, wskazania do leczenia operacyjnego, długość hospitalizacji oraz przebieg rehabilitacji pooperacyjnej. Wykorzystano również wywiad ze szczegółową analizą diagnozy, ankietę, wynik badania ginekologicznego i ultrasonograficznego.

Wyniki: W grupie badanej u 33 (73%) kobiet stwierdzono występowanie nowotworu złośliwego błony śluzowej trzonu macicy, u 6 (13,3%) wykryto raka szyjki macicy, u pozostałych 6 guzy jajnika o charakterze niezłośliwym. Średnia wieku wynosiła 48 lat, przy czym najstarsza pacjentka miała 72 lata, a najmłodsza 21 lat. Tylko 11 hospitalizowanych stosowało dietę przed operacją i w efekcie straciło średnio 5,8 kg, pozostałe pacjentki nie zastosowały się do zaleceń dietetyków. Przeszłość położnicza wykazała, że 21 kobiet (46,6%) rodziło dwa razy, 18 (40%) raz, 5 (11,1%) trzy razy, a jedna kobieta nie rodziła. Podczas rehabilitacji, którą objęto wszystkie hospitalizowane, największą trudność sprawiła pionizacja pooperacyjna i poruszanie się. Problem z pionizacją odnotowano u 40 (88,8%) kobiet, w całej badanej grupie w pierwszych dniach po operacji zauważono trudności w samodzielnym funkcjonowaniu. Średnia długość pobytu wynosiła 10,5 dnia i im bardziej otyła była pacjentka, tym okres rekonwalescencji był dłuższy.

Wnioski:

1. Dzięki nowoczesnym metodom rehabilitacji ekstremalnie otyłe pacjentki mogą być operowane z powodzeniem, co nie było możliwe w przeszłości.

2. Stopień zaawansowania otyłości ma nadal decydujący wpływ na czas hospitalizacji.

Introduction: The obesity is a chronic, multifactorial disease caused by excessive accumulation of fat tissue in the organism. It is associated with many pathologies like a hypertension, coronary di-sease, diabetes mellitus and neoplasms. Obesity among gynecological patients is a serious load during the perform of the procedures and operations. It also worsen and makes more difficult the rehabilitation after the surgeries as well as causes the nursery problems. It is also estimated that the risk of postoperative complications breathing disorders, inflammation of the wounds, intravascular clots is much higher. The aim of the studies was to evaluate the frequency of obesity appearance among patients operated in the clinic of gynecological surgery, its influence on the postoperative period and the significance of physiotherapeutic proceeding in prevention of the complications connected with this period.

Material and methods: The study involved 45 obese women after abdominal laparotomy performed in the Clinic of Surgical Gynecology of the Poznan University of Medical Science. The following parameters were taken into account: age, height, weight, body mass index (BMI), chronic diseases, past gynecological surgeries, indication to surgical treatment, duration of the hospitalization and the
course of postoperative rehabilitation. Medical history of the patient, questionnaire, gynecological examination and USG were used.

Results: Among the study group 33 (73%) were women with endometrial carcinoma, 6 (13.3%) with cervical carcinoma and 6 (13.3%) with ovarian cysts. The average age was 48, the oldest patient was 72, the youngest was 21. Only 11 patient have had diet before the operation and lost average
weight of 5.8 kg, the rest (34) have never had it. The obstetrics history showed that 21 women (46.6%) delivered 2 times, 18 (40%) - one delivery, 5 (11.1%) - 3 deliveries and 1 (2.2%) had none. There were 35 (77.7%) patients with the simultaneous appearance of hypertension, diabetes mellitus and obesity (the \"X\" triad). 29 (64.4%) patients had varices and 8 (17.7%) a thrombosis. During the analysis of the patient histories, it was
found out that 9 (20%) of them, have been operated before due to gynecological indications. The frequency of the postoperative total wound dehiscence was 8.8%
(4 patients). During the pre- and postoperative rehabilitation which embraced all the patients, the biggest difficulty was to make them get up and move. Problems with getting up were noticed among 40 (88.8%) women, and the whole study group had difficulties to
move alone during first days after the procedure. Average number of hospitalization days was 10.5, the more obese the patient was, the longer took her to recover.

Conclusions: The indication and type of the surgery have no affect on the duration of hospitalization but it is significant that the obesity have a great influence on the time of the hospitalization, postoperative complications and problems in rehabilitation.