Rekomendacje leczenia pobudzenia u chorych z otępieniem dla lekarzy POZ

Wstęp

Każdy lekarz, który zajmuje się pacjentami w starszym wieku, będzie miał do czynienia z chorym w stanie pobudzenia. Lekarz POZ będzie coraz częściej pierwszym lekarzem, do którego trafi taki pacjent. Niniejsze rekomendacje zostały przygotowane z myślą o usystematyzowaniu wiedzy potrzebnej do wdrożenia właściwego postępowania diagnostycznego i terapeutycznego.

Epidemiologia otępienia

Na koniec 2017 r. 6,5 miliona mieszkańców Polski miało 65 i więcej lat. Stanowią oni 17% ogółu populacji. Rozpowszechnienie otępienia wśród osób w tym wieku szacuje się na ok. 5–6% i wzrasta ono w kolejnych dekadach życia.
Przyjmuje się, że choroba Alzheimera jest najczęstszą postacią otępienia i stanowi ok. 2/3 przypadków otępienia. W Polsce istotną grupę mogą stanowić osoby z mieszanym typem otępienia – alzheimerowskiego i naczyniowego.
Diagnoza otępienia stawiana jest często bardzo późno, gdy objawy są już znacznie nasilone. U części chorych ustalenie rozpoznania nie niesie ze sobą wdrożenia adekwatnego postępowania terapeutycznego. Rozpoznanie otępienia w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) jest możliwe, a nawet konieczne, oczywiście po uwzględnieniu ograniczeń związanych m.in. z czasem i możliwościami diagnostycznymi. Z uwagi na skalę problemu rola lekarza rodzinnego w procesie diagnostyki i leczenia pacjenta z otępieniem jest bardzo istotna [1].

Rozpoznanie otępienia

Otępienie jest zespołem objawów spowodowanych chorobą mózgu, obejmujących zaburzenia sprawności intelektu, emocji i uczuć złożonych oraz zachowania [2].
Podstawą diagnozy otępienia jest szczegółowy wywiad obejmujący moment pojawienia się objawów, czas trwania choroby i tempo narastania zmian. Wywiad chorobowy należy zebrać zarówno od chorego, jak i jego opiekuna. Rzetelność wywiadu od opiekuna jest zwykle bardzo wysoka. Istotną pomocą w ustalaniu rozpoznania i monitorowaniu przebiegu choroby są proste narzędzia przesiewowe, które pozwalają na relatywnie szybkie i zobiektywizowane dokonanie oceny procesów poznawczych. Dwa najczęściej wykorzystywane narzędzia, znajdujące także zastosowanie w warunkach POZ, to krótka skala oceny stanu psychicznego (Mini-Mental State Examination – MMSE) oraz test rysowania zegara [3].
Podstawowy zakres badań, które należy wykonać u chorego z podejrzeniem otępienia, obejmuje:
1) badania krwi:
a) morfologia z rozmazem,
b) elektrolity,
c) kreatynina,
d) tyreotropina...


View full text...