Reumatoidalne zapalenie stawów – dostępność opieki reumatologicznej i ocena skuteczności leczenia; wnioski z badania ankietowego pacjentów

WPROWADZENIE

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłą chorobą o podłożu autoimmunologicznym, w której dominuje zapalenie stawów, ale mogą być też zajęte narządy wewnętrzne. Szacuje się, że na RZS choruje około 1% populacji kaukaskiej, dane jednak są różne (od 0,1 do 5%) w zależności od szerokości geograficznej, rzadziej na to zapalenie zapadają osoby rasy czarnej. W Polsce wg różnych danych ogółem choruje od 250 do 400 tysięcy osób [1, 2].
Coraz większa wiedza na temat patogenezy choroby pozwoliła na wykorzystanie nowych biomarkerów, takich jak przeciwciała dla cytrulinowanych białek (anti-citrullinated antibodies – ACPA), oraz zastosowanie terapii biologicznych. W diagnostyce obrazowej klasyczna technika obrazowania, czyli zdjęcia radiologiczne układu kostno-szkieletowego wykazujące zaawansowane zmiany zapalno-destrukcyjne, również została „wyprzedzona” przez ultrasonografię i badanie rezonansu magnetycznego, które pozwalają wykazać zmiany zapalne na wczesnym etapie. Podstawowym celem stało się jak najwcześniejsze rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia RZS. Działania takie pozwalają na ograniczenie skutków choroby i uniknięcie utraty prawidłowej funkcji stawów, zajęcia narządów wewnętrznych czy rozwoju ciężkiego powikłania, jakim jest amyloidoza.
Nadal jednak zarówno o wczesnym rozpoznaniu, jak i właściwym leczeniu decydują nie tylko względy merytoryczne, lecz często także organizacja systemu opieki zdrowotnej i edukacja lekarzy oraz świadomość pacjentów.
Z uwagi na to, że celem leczenia jest uzyskanie remisji, co jest osiągalne przy wczesnym zastosowaniu właściwego leczenia lekami modyfikującymi przebieg choroby (LMPCh), bardzo istotne jest dotarcie pacjenta do reumatologa odpowiednio wcześnie – optymalnie w ciągu pierwszych 3, a maksymalnie 12 tygodni od początku objawów choroby. Ten optymalny okres nazwano oknem możliwości window of opportunity [3, 4]. Jednak obecnie statystyki wykazują, że w Polsce nie jest możliwy powszechny i szybki dostęp do reumatologa, a czas, w jakim można uzyskać wizytę u specjalisty, jest zróżnicowany. Obecny system nie zapewnia również właściwej i stałej opieki nad pacjentami już będącymi w systemie opieki reumatologicznej [2].
Na podstawie raportu z 2014 r. dotyczącego wczesnej diagnostyki chorób reumatycznych wykazano, że dane na temat opóźnienia w dostępie chorego do reumatologa nie są jednoznaczne i podają czas oczekiwania od 28 do nawet 400 dni [2].
Raza i wsp. [5] w 2011...


Pełna treść artykułu...