Reumatoidalne zapalenie stawów jako maska kliniczna pierwotnego zespołu Sjögrena. Opis przebiegu schorzenia u czterech chorych

Pierwotny zespół Sjögrena (PZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą autoimmunologiczną, której cechą charakterystyczną są nacieki z limfocytów i plazmocytów w gruczołach egzokrynnych. Typowymi objawami klinicznymi PZS są suchość błony śluzowej jamy ustnej oraz tzw. suche oko. W przebiegu choroby może dochodzić do zajęcia narządów wewnętrznych. Dolegliwości ze strony narządu ruchu należą do najczęstszych pozagruczołowych objawów PZS i mogą wyprzedzać o wiele lat pojawienie się zespołu suchości. Większość chorych z PZS zgłasza ból stawów i mięśni, któremu nie towarzyszą objawy zapalenia. U części chorych rozwija się zapalenie stawów, którego obraz kliniczny naśladuje reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), dolegliwości często dotyczą stawów rąk i stóp, zmiany są symetryczne i towarzyszy im sztywność poranna. We wczesnym okresie choroby diagnostyka różnicowa PZS i RZS może być utrudniona ze względu na to, że u części chorych z PZS występuje w surowicy czynnik reumatoidalny, a nawet przeciwciała aCCP. W pracy opisano przebieg schorzenia u 4 chorych, u których kilka lat przed postawieniem ostatecznego rozpoznania PZS rozpoznawano RZS. Przedyskutowano przyczyny trudności diagnostycznych i opóźnień w rozpoznaniu PZS.

Primary Sjögren’s syndrome (pSS) is a chronic, inflammatory, autoimmune disease characterized by lymphocytes and plasma cell infiltration of exocrine glands. A typical feature of the disease is dryness of the mouth and eyes; however, pSS can also affect internal organs. Musculoskeletal complaints are the most common among non-exocrine symptoms and they can precede sicca syndrome for years. The majority of patients report a sense of pain of joints and muscles, without symptoms of arthritis. A few patients only manifest real arthritis, which can imitate rheumatoid arthritis: with long-lasting morning stiffness and symmetrical involvement of hands and feet. At the beginning of the disease, differential diagnosis of pSS and rheumatoid arthritis can be difficult, especially in pSS patients with presence of rheumatoid factor and aCCP antibodies. In this article we report on four female patients who had been treated for rheumatoid arthritis for several years before pSS was diagnosed. The paper discusses reasons for diagnostic difficulties and delay in diagnosis of pSS.