Review article
Late opening of occluded infarct related artery

Korzyści kliniczne wynikające z rekanalizacji tętnicy dozawałowej są podstawą zalecanych strategii postępowania z chorymi z ostrym zawałem serca (ang. myocardial infarction – MI) [1, 2]. Jednak według polskiego rejestru ostrych zespołów wieńcowych, około 25% chorych z MI nie kwalifikuje się do optymalnego leczenia z powodu czasu zgłoszenia przekraczającego 12 godzin od początku objawów [3]. Ponadto u istotnego odsetka chorych leczonych trombolitycznie, zwłaszcza po upływie powyżej 3 godzin od początku objawów, rekanalizacja tętnicy dozawałowej jest nieskuteczna. Jednym z najważniejszych czynników determinujących skuteczność kliniczną rekanalizacji tętnicy dozawałowej jest czas, jaki upłynął od zamknięcia tętnicy. Proces stopniowego obumierania tkanki mięśnia sercowego związanego z zamknięciem tętnicy wieńcowej został opisany na podstawie modeli zwierzęcych przez Reimera i wsp. w latach 70. XX wieku [4]. We wspomnianych badaniach wykazano, że martwica miokardium postępuje stopniowo, począwszy od warstwy endokardialnej, do około 6 godzin od zamknięcia tętnicy, przy czym około połowy martwicy stwierdzanej po 24 godzinach od okluzji tętnicy obserwowane było już w ciągu pierwszych 40 minut zamknięcia. Opisane m.in. przez Reimera i wsp. eksperymenty przyczyniły się do sformułowania zasad leczenia reperfuzyjnego i doprowadziły do opracowania przełomowych metod leczenia MI – trombolizy, a następnie pierwotnej angioplastyki wieńcowej. Dominującym mechanizmem decydującym o skuteczności klinicznej leczenia reperfuzyjnego podjętego w odpowiednim czasie wydaje się zmniejszenie strefy zawału i poprawa parametrów kurczliwości i geometrii lewej komory serca (ang. left ventricle – LV) [5, 6]. Ostateczna wielkość zawału jest warunkowana również rozmiarem strefy zaopatrzenia tętnicy dozawałowej oraz stopniem perfuzji strefy zawału za pośrednictwem bądź to krążenia obocznego, bądź przetrwałego przepływu w tętnicy dozawałowej [7–9]. Hipoteza „otwartej tętnicy” Mimo bardzo istotnej roli, jaką odgrywa czas w skutecznym leczeniu MI, wyniki badań eksperymentalnych i obserwacji klinicznych sugerują, że również opóźniona rekanalizacja tętnicy dozawałowej może mieć korzystne następstwa kliniczne [10]. W badaniach na modelach zwierzęcych wykazano, że późne otwarcie tętnicy dozawałowej, kiedy nie obserwuje się już ograniczenia strefy martwicy, zmniejsza rozstrzeń LV [11–13]. Również wyniki obserwacji klinicznych sugerowały, że u chorych z...


View full text...