Rola aldosteronu i antagonistów receptorów aldosteronu w chorobach układu sercowo-naczyniowego

Mimo znacznego rozwoju wiedzy o patofizjologicznych podstawach chorób układu sercowo-naczyniowego, postępu farmakoterapii i leczenia chirurgicznego, śmiertelność w tych schorzeniach jest w dalszym ciągu wysoka. Postęp w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego zmierza w kierunku uzyskania leków działających na układ neurohormonalny ustroju. Ostatnio podkreśla się bowiem istotną rolę czynników hormonalnych, produkowanych zarówno przez typowe gruczoły wydzielania wewnętrznego, jak i przez śródbłonek naczyniowy. Do najbardziej skutecznych leków, które wykazują takie działanie, zalicza się inhibitory konwertazy angiotensyny, antagonistów receptora angiotensyny II, antagonistów wapnia, b-blokery oraz antagonistów receptorów aldosteronu.

Badania ostatnich lat poszerzyły naszą wiedzę na temat roli aldosteronu w patogenezie schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Okazało się, że aldosteron syntetyzowany jest nie tylko w korze nadnerczy, lecz wytwarzany jest także w innych tkankach, m.in. w sercu i naczyniach krwionośnych. Yamamoto i wsp. wykazali, że u chorych z nadciśnieniem tętniczym stężenie aldosteronu w zatoce wieńcowej i żyle wielkiej serca jest istotnie wyższe niż w aorcie. Podobnych różnic nie obserwowano u osób bez nadciśnienia tętniczego. Ponadto autorzy ci zaobserwowali istotną korelację pomiędzy różnicą stężeń aldosteronu w żyle serca i aorcie a ciśnieniem rozkurczowym. Wyniki tych badań wskazują, że aldosteron produkowany jest w lewej komorze serca i istotnie wpływa na wielkość ciśnienia tętniczego [1].
Aldosteron, będący finalnym produktem układu renina-angiotensyna-aldosteron, jest nie tylko czynnikiem fizjologicznym, regulującym prawidłowe funkcjonowanie gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu, ale nadmierne stężenie tego hormonu przyczynia się do rozwoju wielu schorzeń, takich jak wymienione już nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, miażdżyca, szkliwienie kłębuszków nerkowych, udar mózgu. Aldosteron aktywuje bowiem nie tylko receptory nabłonkowe, znajdujące się w nerkach, okrężnicy i gruczołach potowych, ale także tzw. receptory innych obszarów – pozanabłonkowe, zlokalizowane w sercu, naczyniach krwionośnych i mózgu [2]. Efektem biologicznym pobudzenia tych ostatnich receptorów jest m.in.:
– włóknienie serca i naczyń krwionośnych,
– uszkodzenie śródbłonka naczyniowego,
– działanie prozapalne,
– nasilenie syntezy niektórych czynników wzrostu....


Pełna treść artykułu...