Rola antagonistów wapnia w farmakoterapii stabilnej dławicy piersiowej

Antagoniści wapnia należą do leków wieńcowych, których istotą działania jest korzystny wpływ na parametry hemodynamiczne, co w efekcie prowadzi do przywrócenia równowagi pomiędzy podażą i zapotrzebowaniem mięśnia serca na tlen. Do tej samej grupy należą również azotany i leki beta-adrenolityczne. Spełniają one 2 cele leczenia stabilnej dławicy piersiowej: są skuteczne w zapobieganiu bólom dławicowym i poprawiają tolerancję wysiłku u chorych. Nie ma dowodów na redukowanie śmiertelności, ani występowania zawału serca, u osób bez zawału podczas terapii antagonistami wapnia [1].








Mechanizm działania
antagonistów wapnia
na poziomie komórki


W komórkach mięśnia serca, a zwłaszcza mięśni gładkich tętnic, bardzo istotne jest przenikanie wapnia do wnętrza komórki podczas jej pobudzenia, ponieważ od czasów klasycznych badań Ringera z 1882 r. wiadomo, że bez obecności jonów wapnia żaden skurcz mięśnia sercowego nie jest możliwy. Istnieje szereg mechanizmów przedostawania się jonów przez błonę komórkową: wolny kanał – zależny od potencjału błony komórkowej, transport bierny – warunkowany gradientem stężeń wewnątrz i pozakomórkowym, pompa Ca²⁺/K⁺ i Ca²⁺/Na⁺ – zależne od ATP-azy. Jon wapniowy jest nieodzownym pośrednikiem między bioelektrycznymi zjawiskami błony komórkowej a wewnątrzkomórkowym procesem przekształcania energii ATP w pracę mechaniczną.

Pod koniec lat 60. XX w. Fleckenstein [2] wprowadził pojęcie antagonistów wapnia. Obecnie nazwa ta jest używana w sensie bardziej ogólnym dla określenia leków wykazujących interakcje z różnymi oddziaływaniami na komórki jonów wapnia. Stosuje się również nazwę bardziej precyzyjną – antagoniści (blokery) kanałów wapniowych, która odnosi się do leków wpływających na funkcję kanałów wapniowych, a ściślej wolnego kanału wapniowego.

W warunkach fizjologicznych komórka mięśnia sercowego bądź mięśnia gładkiego w okresie rozkurczu charakteryzuje się niskim stężeniem wolnego Ca²⁺ w sarkoplazmie ok. 7 razy 10^-8 M oraz wysokim stężeniem związanego Ca²⁺ magazynowanego w siateczce sarkoplazmatycznej (dzięki aktywności ATP-azy transportującej Ca²⁺). W ciągu pierwszych milisekund pobudzenia komórki depolaryzacja błony komórkowej do potencjału -40mV aktywuje kanał Ca²⁺ typu...


Pełna treść artykułu...