Rola radioterapii w leczeniu chorych na nowotwory w opiece paliatywnej

Radioterapia stanowi metodę miejscowego leczenia nowotworów, którą często stosuje się w zaawansowanej fazie choroby. Radioterapię cechuje zwykle wysoka skuteczność w łagodzeniu dokuczliwych objawów, a jednocześnie niewielkie nasilenie działań niepożądanych. W artykule przedstawiono podstawy teoretyczne leczenia za pomocą promieniowania jonizującego, najczęstsze wskazania do napromieniania w zaawansowanej chorobie nowotworowej, z uwzględnieniem lokalizacji ogniska pierwotnego i przerzutów oraz najczęstsze objawy niepożądane związane z radioterapią. Zwrócono uwagę na właściwą kwalifikację pacjentów do napromieniania, które może poprawić jakość życia i wydłużyć czas przeżycia chorych. Najczęstsze wskazania do paliatywnej radioterapii, oprócz silnych dolegliwości bólowych wywołanych przerzutami do kości, stanowią onkologiczne stany nagłe: zespół żyły głównej górnej, ucisk rdzenia kręgowego, przerzuty do mózgowia, krwawienia i owrzodzenia nowotworowe. Zastosowanie wysokich dawek frakcyjnych i niskich dawek całkowitych pozwala na skrócenie czasu leczenia i zmniejszenie liczby wizyt w zakładzie radioterapii, tym samym ograniczając do minimum narażenie pacjenta na transport i związane z nim niedogodności.

Radiotherapy is a local method of oncology treatment frequently used in advanced disease. Radiotherapy is usually associated with high efficacy in relieving distressing symptoms and at the same time mild intensity of adverse effects. In this article theoretical background of the treatment with the ionized radiation, the most frequent indications for irradiation in advanced cancer, taking into account different localisation of primary tumors and metastases and the most frequent adverse effects of radiotherapy are discussed. Attention was paid on the appropriate patients' recruitment for the irradiation that may improve patients' quality of life and prolong survival. The most frequent indications for palliative radiotherapy apart from painful bone metastases are as follows: oncology emergencies – superior vena cava syndrome and spinal cord compression, brain metastases, bleeding and cancer ulcerations. The use of high fractions and low total doses allows shortening treatment time limits the number of visits in radiotherapy units and decreases patients’ inconvenience associated with transportation.