Rola rekomendacji i wytycznych w profilaktyce i terapii zakażeń

Dotychczas w Polsce nie prowadzono planowej polityki, mającej na celu zahamowanie lekooporności oraz racjonalizację stosowania antybiotyków w różnych dziedzinach medycyny. Doprowadziło to do sytuacji, w której konsumpcja antybiotyków stale wzrasta i obecnie jest jedną z najwyższych w Europie, a lekarze coraz częściej spotykają się z brakiem skutecznych leków w ciężkich zakażeniach. W ostatnich latach sytuacja epidemiologiczna w Polsce staje się coraz trudniejsza, ze względu na zwiększającą się populację pacjentów z upośledzoną odpornością, oraz pojawiające się nowe i wielooporne czynniki etiologiczne zakażeń. W związku z tym następuje stały wzrost wydatków przeznaczonych na leczenie zakażeń, w szczególności nabytych w szpitalach. Zużycie antybiotyków w Polsce z roku na rok zwiększa się, wg danych za rok 2001 uzyskanych w programie monitorowania konsumpcji antybiotyków ESAC (European Surveillance of Antibiotic Consumption), zajmujemy 5. miejsce pod względem ilościowego zużycia leków przeciwbakteryjnych na przeciętnego mieszkańca (ok. 27 dawek definiowanych na 1 tys. /mieszkańców/dzień), a koszty refundacji antybiotyków przekraczają 10 proc. kosztów wszystkich leków refundowanych. Ponad 90 proc. antybiotyków przepisywanych jest w podstawowej opiece zdrowotnej, ze szczególnym wzrostem w okresach jesienno-zimowych, co oznacza, że najczęściej leczone są antybiotykami zakażenia wirusowe układu oddechowego (ryc. 1.).

Jednocześnie dane na temat lekooporności są alarmujące, wzrasta odsetek drobnoustrojów dysponujących różnymi mechanizmami oporności, zarówno izolowanych z zakażeń w środowisku pozaszpitalnym, jak i od pacjentów hospitalizowanych. Informacje uzyskane w ramach Sieci Monitorowania OPTY (włączona do Europejskiego Systemu Monitorowania EARSS-ESAC), wskazują na konieczność wdrożenia ogólnokrajowego programu ochrony antybiotyków, mającego na celu wypracowanie zasad racjonalnej diagnostyki, profilaktyki i terapii zakażeń. Program OPTY to pierwszy w Polsce stale działający ogólnokrajowy system gromadzenia wymiany danych mikrobiologicznych i epidemiologicznych, wykorzystujący najnowsze technologie do gromadzenia i analizy danych epidemiologicznych. Od 3 lat umożliwia bieżące analizy lekooporności, dostarcza unikatowych danych porównawczych dla szpitali różnego stopnia specjalizacji. Program zapewnia systematyczny monitoring i analizę zużycia antybiotyków w szpitalach. Jest to również pierwszy tego rodzaju projekt, finansowany z...


View full text...