Rola wapnia oraz witaminy D i jej aktywnych metabolitów w zapobieganiu złamaniom osteoporotycznym

Osteoporoza jest chorobą szkieletu, charakteryzującą się rosnącym ryzykiem złamań kości w następstwie obniżania się jej odporności mechanicznej. Odporność mechaniczna kości warunkowana jest gęstością mineralną kości (BMD) i jakością tkanki kostnej (NIH Consensus Conference 2001) [1]. Manifestację kliniczną osteoporozy stanowią więc złamania kości, występujące po minimalnych urazach.

Ryzyko złamań osteoporotycznych wzrasta wykładniczo wraz z wiekiem. Wynika to z postępującego wraz z wiekiem ubytku masy kostnej i pogarszania się jej jakości. Podobnie jednak, jak w przypadku miażdżycy, osteoporozy nie wolno traktować jedynie jako immanentnego elementu procesu starzenia się, stanowi bowiem ona problem zdrowotny w skali światowej. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w starzejących się społeczeństwach osteoporoza – obok schorzeń układu krążenia i chorób nowotworowych – staje się jednym z największych wyzwań. Praktycznie co druga kobieta i co czwarty mężczyzna doznają w ciągu życia co najmniej jednego, typowego dla tej choroby złamania kości: przedramienia, trzonu kręgowego czy szyjki kości udowej [2, 3]. Zaawansowaną osteoporozę można rozpoznać u co trzeciej kobiety w wieku 60–70 lat, zaś u ponad 66 proc. kobiet w wieku powyżej 80 lat. Około 30 proc. złamań górnej nasady kości udowej występuje u mężczyzn, jednak śmiertelność w pierwszym miesiącu po takim złamaniu u mężczyzn szacowana jest na 10–14 proc. w porównaniu z 5 proc. wśród kobiet [4].
Szacunkowe dane obrazujące rozpowszechnienie osteoporozy w Polsce wskazują na potencjalne zagrożenie tą chorobą ok. 8–9 mln osób: 5 mln kobiet i 3–4 mln mężczyzn. Rocznie odnotowuje się ok. 15 tys. złamań szyjki kości udowej i liczba ta szybko rośnie. Jednocześnie, systematycznym leczeniem objętych jest jedynie ok. 100 tys. chorych, u dalszych 300 tys. osób osteoporozę rozpoznano, lecz nie podjęli oni leczenia.

Złamania powstające na tle osteoporozy prowadzą do inwalidztwa oraz przedwczesnej śmierci. Złamania trzonów kręgowych są przyczyną ostrych i przewlekłych zespołów bólowych, a w konsekwencji ograniczają możliwości poruszania się, a nawet samoobsługi. Zmusza to chorych do rezygnacji z funkcji zawodowych, społecznych, a nawet rodzinnych, zaś w skrajnych przypadkach wymagają stałej opieki. Wraz ze stałym bólem sprzyja to rozwojowi depresji, ponadto u wielu kobiet obniżenie wzrostu i pochylona sylwetka ciała powodują...


View full text...