Rola wysiłku fizycznego w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego u chorych dializowanych

Według badania Framingham, brak aktywności fizycznej, obok palenia tytoniu, nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii, cukrzycy i otyłości należy do głównych czynników rozwoju choroby wieñcowej. Szczególne znaczenie wysiłku fizycznego wynika z faktu, że jest on jednocześnie niezależnym czynnikiem zmniejszającym ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego i jednym z podstawowych elementów leczenia wszystkich ww. chorób. Należy przy tym pamiętać, że korzystne są wyłącznie ćwiczenia wytrzymałościowe, niewywołujące długu tlenowego, czyli powtarzanie ruchów przeciwko małemu oporowi (np. chodzenie, bieganie, jazda na rowerze, pływanie). Nie dotyczy to natomiast ćwiczeñ siłowych, czyli powtarzanych ruchów przeciwko dużemu oporowi (np. podnoszenie ciężarów, kulturystyka).
Wartość aktywności fizycznej w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego potwierdza obserwacja ponad 23 tys. mężczyzn w wieku 20–79 lat, prowadzona w latach 1979–1996 w ramach Aerobics Center Longitudinal Study (ACLS) [1]. Analiza uzyskanych w tym badaniu danych wykazała, że ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych osób ćwiczących systematycznie (>2 razy w tygodniu) było 2–5 razy mniejsze niż osób niećwiczących. Korzystny wpływ aktywności fizycznej redukował nawet niekorzystny wpływ obecności zespołu metabolicznego.

Mechanizmy zmniejszania ryzyka choroby wieñcowej przez wysiłek fizyczny
Można wyróżnić bezpośredni i pośredni wpływ wysiłku fizycznego na zmniejszenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Wpływ bezpośredni polega na zwiększeniu napięcia nerwu błędnego i zwolnienia akcji serca, co zmniejsza ryzyko groźnych arytmii komorowych. Wpływ pośredni jest złożony i polega na [2]:
• zwiększeniu insulinowrażliwości tkanek obwodowych i lepszej kontroli glikemii,
• zmniejszeniu masy brzusznej tkanki tłuszczowej (niezależnie od wpływu na masę ciała),
• zmniejszeniu stężenia w surowicy cholesterolu całkowitego i frakcji LDL oraz zwiększeniu stężenia cholesterolu frakcji HDL,
• zwiększeniu masy tkanki mięśniowej,
• zmniejszeniu ciśnienia tętniczego krwi lub poprawie skuteczności leczenia nadciśnienia tętniczego,
• poprawie czynności rozkurczowej śródbłonka, elastyczności naczyñ i czynności rozkurczowej lewej komory,
• zmniejszeniu wskaźników stanu zapalnego,
• poprawie wydolności wysiłkowej, umysłowej i stanu psychicznego (polepszenie...


View full text...