Rola zakażeń w patogenezie astmy oskrzelowej

Zależności pomiędzy astmą i zakażeniami są złożone. Infekcje wirusowe układu oddechowego są najczęstszą przyczyną zaostrzeń choroby i mogą być odpowiedzialne za przewlekłe utrzymywanie się objawów. Jest to następstwem nasilenia reakcji zapalnej i zwiększenia reaktywności dróg oddechowych. Natomiast rola infekcji w rozwoju choroby nie jest ostatecznie wyjaśniona. Dotychczas sugerowano, że zakażenie, zwłaszcza wirusowe układu oddechowego prowadzić może do indukcji objawów lub ujawniać wcześniejszą predyspozycję. Przed kilkunastoma laty powstała tzw. hipoteza higieniczna, zakładająca ochronne działanie zakażeń na rozwój alergii i astmy. W pracy omówiono teoretyczne przesłanki i epidemiologiczne dowody przemawiające za słusznością obu koncepcji. Ostateczne rozstrzygnięcie problemu wymaga dalszych badań.


Astma oskrzelowa jest chorobą o złożonej patogenezie. Wystąpienie objawów klinicznych zależy od predyspozycji genetycznej i współdziałania czynników środowiskowych. Charakterystyczne dla astmy zapalenie błony śluzowej dróg oddechowych jest konsekwencją wieloetapowej reakcji immunologicznej, zainicjowanej przez kontakt z antygenem. Kaskadowa aktywacja komórek zapalnych i strukturalnych powoduje uwalnianie wielu cytokin, cząstek adhezyjnych, mediatorów, odpowiedzialnych za efekty tkankowe prowadzące do nadreaktywności i upośledzenia drożności oskrzeli [1]. Wśród czynników odgrywających rolę w patogenezie astmy istotne znaczenie przypisuje się czynnikom infekcyjnym [2–7]. Kierunek i mechanizm oddziaływania drobnoustrojów jest zróżnicowany. Zakażenia mogą mieć wpływ na rozwój choroby oraz występowanie jej zaostrzeń, przy czym przez wiele lat spostrzegano wyłącznie negatywny wpływ infekcji. Wraz z postępem wiedzy na temat immunologicznego podłoża astmy i dokładniejszego poznania przebiegu reakcji zapalnej w różnych zakażeniach okazało się, że różny może być końcowy efekt nakładania się obu tych procesów.

Nie ma wątpliwości, że infekcje, zwłaszcza wirusowe układu oddechowego nasilają objawy astmy. Natomiast przedmiotem dyskusji jest problem związku między infekcjami a rozwojem choroby: ustalenie czy infekcja indukuje rozwój, czy ujawnia istniejącą wcześniej predyspozycję, czy sprzyja rozwojowi choroby, czy ma działanie prewencyjne. Zagadnienie te zostaną omówione w niniejszym artykule.


Zakażenie jako czynnik wywołujący zaostrzenia astmy oskrzelowej


Wśród...


View full text...