Rozpoznanie i leczenie choroby refluksowej – wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii 2022 w pigułce

Definicja i objawy

Choroba refluksowa przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD) jest drugą po bólu brzucha najczęstszą przyczyną zgłaszania się do lekarza. Samo pojęcie reflu­ksu jest jednak bardzo szerokie i obejmuje zarówno epizodyczne, występujące niezmiernie rzadko, pojedyncze uczucie palenia za mostkiem, czyli zgagi, jak i ciężką chorobę, wywołującą codziennie lub niemal codziennie różnorodne objawy i prowadzącą do groźnych powikłań, w tym raka, czyli chorobę refluksową. W rekomendacjach PTG-E sprecyzowano definicje różnych postaci choroby [1].
Na potrzeby opracowania wydzielono refluks przełykowy epizodyczny, czyli taki, który zdarza się sporadycznie i jest samoograniczający lub do jego ustąpienia wystarczą proste modyfikacje, oraz chorobę reflu­ksową (właściwy GERD), definiowaną jako cofanie się treści do przełyku (refluks) powodujące dokuczliwe objawy i/lub powikłania. PTG-E przyjęło taką klasyfikację za konsensusem montrealskim z 2006 r. [2].
Klasycznymi objawami GERD są: pieczenie, ból za mostkiem, czyli zgaga, i/lub uczucie cofania się treści do przełyku, czyli regurgitacja. Za dokuczliwe uznaje się te objawy, które negatywnie wpływają na jakość życia. Chorobę refluksową rozpoznaje się, jeśli łagodne dolegliwości występują przynajmniej dwa razy w tygodniu, a cięższe – raz. Objawy powikłań, takie jak ból zamostkowy czy zaburzenia połykania, jeśli występują, są również uwzględnione w definicji.
Poza objawami typowymi wyróżniono także poza­przełykowe objawy GERD, do których należą reflu­ksowy zespół kaszlowy, refluksowe zapalenie krtani, refluksowy zespół astmatyczny i reflu­ksowy zespół nadżerek zębowych. Są to tzw. zespoły o udowodnionym związku. Należy jednak zaznaczyć, że objawy te jednoznacznie wiążemy z GERD jedynie wtedy, gdy towarzyszą objawom przełykowym. W przeciwnym razie wymagają pełnej diagnostyki.
W omawianych rekomendacjach klasyfikacja GERD ma charakter nie tylko kliniczny (czyli opiera się na objawach), lecz także anatomopatologiczny (opiera się na wynikach badań dodatkowych, przede wszystkim gastroskopii). Taka klasyfikacja, jak już wspomniano, jest przyjmowana przez kolejne towarzystwa naukowe za konsensusem montrealskim, który jednak nie uwzględnia tego, że spektrum objawów najczęściej nie ma przełożenia na zmiany w badaniach dodatkowych. A to, jak wiadomo od dawna, stanowi największy mankament w rozpoznawaniu GERD. Zgodnie z rekomendacjami do zespołów z uszkodzeniem przełyku...


View full text...