Rozpoznawanie i leczenie zakażenia Helicobacter pylori – rekomendacje Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii w pigułce

Wstęp

Helicobacter pylori jest Gram-ujemną, mikroaerofilną pałeczką, która bytuje na powierzchni błony śluzowej żołądka pod warstwą śluzu. Wytwarzany przez bakterię enzym, ureaza, rozkłada mocznik do dwutlenku węgla i amoniaku, co poprzez neutralizację kwasu solnego umożliwia jej przeżycie w środowisku kwaśnym. Bakteria syntetyzuje także liczne toksyny wakuolizujące i białka cytotoksyczne, które poprzez zróżnicowane mechanizmy uszkadzają komórki żołądka, co prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego, a także transformacji nowotworowej. W 1994 r. bakteria H. pylori została uznana przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem przy WHO za karcynogen I rzędu. Zgodnie z konsensusem z Kioto z 2015 r. zapalenie żołądka wywołane przez H. pylori jest uznawane za chorobę zakaźną [1]. Rozpowszechnienie zakażenia na świecie różni się w zależności od regionu geograficznego. W Polsce według danych z 2004 r. obejmujących ponad 6 tys. osób zakażenie H. pylori występowało u 84% dorosłych i 32% dzieci [2]. Wyniki uzyskane w latach 2008–2015 przez Szaflarską-Popławską i wsp. wykazały zakażenie u 23,6% młodzieży w wieku 13–17 lat za pomocą testu oddechowego [3].
U większości pacjentów przebieg zakażenia H. pylori ma charakter bezobjawowy pomimo rozwoju przewlekłego stanu zapalnego błony śluzowej żołądka. Zakażenie może prowadzić do powstania wrzodu trawiennego, zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka, raka gruczołowego żołądka lub chłoniaka żołądka [4]. W dotychczas opublikowanych badaniach wykazano związek pomiędzy chorobami sercowo-naczyniowymi, metabolicznymi, neurodegeneracyjnymi a zakażeniem H. pylori. Nie ma jednak wystarczających danych potwierdzających konieczność wykonania badania w kierunku zakażenia H. pylori i eradykacji w tych grupach pacjentów [5].

Wskazania do badania w kierunku zakażenia Helicobacter pylori

Zgodnie z rekomendacjami w warunkach polskich należy testować pacjentów z objawami lub z chorobami, których związek z zakażeniem został udowodniony [6] (tab. 1).
W diagnostyce dyspepsji niezdiagnozowanej lub czynnościowej powinno się w pierwszej kolejności wykluczyć zakażenie H. pylori. U pacjentów poniżej 45. roku życia bez objawów alarmujących i bez wywiadu rodzinnego w kierunku występowania nowotworów przewodu pokarmowego u krewnych I stopnia należy wykorzystać nieinwazyjne testy diagnostyczne. Liczne, dobrej jakości badania prospektywne z randomizacją i grupą kontrolną potwierdziły bezpieczeństwo i efektywność...


View full text...