Rumień guzowaty – przegląd literatury

WPROWADZENIE

Rumień guzowaty jest najczęściej występującą postacią kliniczną zapalenia podskórnej tkanki tłuszczowej. Choroba objawia się powstawaniem bolesnych, rumieniowych, zaokrąglonych guzków o średnicy 1–6 cm. Zmiany skórne w rumieniu guzowatym są niemal zawsze umiejscowione obustronnie, symetrycznie na przednich powierzchniach kończyn dolnych, ale mogą również rozprzestrzeniać się na uda, ramiona i kark. Guzy nie ulegają martwicy i ustępują samoistnie w ciągu 2–8 tygodni bez pozostawienia blizn. Zmianom skórnym mogą towarzyszyć objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, złe samopoczucie i ból stawów [1–4].
Nie ustalono, dlaczego rumień guzowaty lokalizuje się na podudziach. Przypuszcza się jednak, że ma to związek z miejscowymi uwarunkowaniami anatomicznymi. Skóra na powierzchniach wyprostnych podudzi charakteryzuje się brakiem pompy mięśniowej oraz wyjątkowym połączeniem kilku czynników: stosunkowo słabym ukrwieniem tętniczym, rozwiniętym układem naczyń limfatycznych oraz utrudnionym powrotem żylnym spowodowanym działaniem grawitacji. Taka kombinacja może przyczyniać się do trudności z eliminacją źródła stanu zapalnego [5].
Rumień guzowaty występuje 3–5 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn [4]. Może pojawiać się we wszystkich grupach wiekowych, choć najczęściej ma swój początek między 2. a 4. dekadą życia. Uważa się, że zwiększona częstość występowania rumienia guzowatego u osób w młodym wieku ma związek z wyższą częstością zachorowań na sarkoidozę w tej grupie wiekowej. Uznaje się także, że wzmożone zachorowania na rumień guzowaty w pierwszej połowie roku kalendarzowego są związane z częstszym występowaniem w tym okresie zakażeń paciorkowcowych, które są czynnikiem etiologicznym tego schorzenia. Etiologii zakaźnej zazwyczaj towarzyszy dodatni wywiad rodzinny w kierunku rumienia guzowatego [5].
Cechy histopatologiczne rumienia guzowatego obejmują zapalenie przegród łącznotkankowych rozdzielających zraziki podskórnej tkanki tłuszczowej (septal panniculitis). We wczesnej fazie rumienia guzowatego obserwowane są krwawienia będące skutkiem nacieku z neutrofilów wokół proliferujących naczyń kapilarnych. Co istotne, rumień guzowaty może rozwijać się bez objawów zapalenia naczyń, jednak w obrębie małych naczyń krwionoś­nych może pojawiać się stan zapalny oraz krwawienia. Wśród charakterystycznych zmian histopatologicznych występują promieniście ułożone tzw. ziarniniaki Mieschera. Mają one postać guzkowatych skupisk...


Pełna treść artykułu...