Rumień trwały – zjawiska patogenetyczne i różnorodność obrazu klinicznego

Rumień trwały (erythema fixum) jest reakcją polekową, w przebiegu której umiejscowiony w obrębie skóry i błony śluzowej, wyraźnie odgraniczony rumień nawraca w tym samym miejscu po każdej ekspozycji na lek źle tolerowany przez pacjenta. Zmiany utrzymują się przez kilka dni i cofają, pozostawiając przebarwienie pozapalne. Rumień trwały mogą wywoływać różne grupy leków, w tym leki przeciwhistaminowe. Lista czynników wywołujących jest odmienna w różnych krajach. Możliwe są także reakcje krzyżowe pomiędzy lekami o podobnej budowie chemicznej. Patogeneza choroby nie jest całkowicie poznana, sugeruje się udział cytotoksycznej odpowiedzi komórkowej skierowanej przeciw keratynocytom. Uważa się, że główną rolę w kolejnych nawrotach choroby odgrywają obecne w naskórku limfocyty T pamięci CD8+, aktywowane ponownie w razie kolejnej reekspozycji na wywołujący lek. W pracy przedstawiono współczesne dane dotyczące patogenezy oraz różnorodności obrazu klinicznego erythema fixum oraz postępowania leczniczego.

Fixed drug eruption (FDE) is a distinctive type of drug-induced cutaneous reactions characterized by recurrence at the same site of the skin or mucous membrane after exposure to the responsible agent. Erythematous-oedematous macules appearing after drug exposure are present for several days, and disappear with residual hyperpigmentation. Various groups of drugs, including H1-antihistaminic, can be the cause of FDE, but offending agents vary from country to country. Moreover, cross-reactions may occur with structurally similar drugs. Although the exact pathogenesis remains not sufficiently elucidated, cell-mediated cytotoxic reaction against the epidermal keratinocytes is strongly suggested. Epidermal CD8+ memory T cells present in lesional skin are believed to contribute to immunological memory, being reactivated on re-challenge. This review presents the current knowledge on the role of the cell-mediated immune response in the pathogenesis of fixed drug eruption, and clinical variants and management are also discussed.