STRATEGIE PROFILAKTYKI BORELIOZY

Celem pracy jest analiza skali zagrożenia związanego ze specyfiką chorób odkleszczowych, w tym szczególnie boreliozy oraz wyznaczenie kierunków działań profilaktycznych. W tym celu dokonano szczegółowego przeglądu literatury, analizując dane epidemiologiczne oraz najnowsze badania naukowe z obszaru profilaktyki i edukacji zdrowotnej, w aspekcie zjawiska boreliozy. Jak wskazała WHO w uzasadnieniu podjęcia tematu chorób wektorowych, istotnym działaniem jest zwiększenie poziomu wiedzy i świadomości zdrowotnej ludności mieszkającej na obszarach najbardziej zagrożonych, jak również podróżujących do krajów endemicznego występowania chorobotwórczych wektorów. Dodatkowa aktywność WHO w zakresie profilaktyki chorób powodowanych przez wektory wynika z przyjęcia globalnej strategii w zakresie chorób przenoszonych przez wektory na lata 2017-2030 (GVCR 2017-2030). Na poziomie unijnym w odniesieniu do chorób przenoszonych przez wektory jest realizowany europejski program Emerging and Vector-borne Diseases (EVD) Programme. Na poziomie krajowym podstawowym aktem prawnym odnoszącym się do problematyki chorób zakaźnych jest ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Podstawowym podmiotem realizującym działania z zakresu profilaktyki i edukacji zdrowotnej w Polsce jest Główny Inspektorat Sanitarny. Kreowanie nowych sposobów na realizację działań profilaktycznych, obejmujących problem chorób odkleszczowych u ludzi, powinno uwzględniać szereg czynników determinujących ich skuteczność. Budowanie efektywnych strategii edukacyjnych przekłada się bowiem na skuteczność zapobiegania negatywnym skutkom zdrowotnym i społecznym.

This study aimed to analyze the severity of risks associated specific tick-borne diseases and to identify directions for the development of preventive measures, particularly for Lyme disease. Thus, a detailed literature review was performed to analyze epidemiological data and the latest scientific research in the field of prevention and health education for Lyme disease. The World Health Organization (WHO) indicated that it is necessary to increase the level of knowledge and health awareness of individuals living in the highest-risk areas and who travel to countries with endemic vectors. Additional activities of the WHO in the area of vector-borne disease prevention resulted from the adoption of the global vector control response 2017-2030 (GVCR 2017-2030), which focused on diseases transmitted by vectors. At the EU level, activities include the European Emerging and Vector-borne Diseases (EVD) program. At the national level, the basic legal act related to the issue of infectious diseases is the Act of 5 December 2008 on preventing and combating infections and infectious diseases in humans. The main body implementing activities in the field of prevention and health education in Poland is the Chief Sanitary Inspectorate (GIS). Creating new ways to implement preventive actions, including those regarding the problem of tick-borne diseases in humans, should take into account a number of factors that determine their effectiveness. The creation of effective educational strategies translates into the effectiveness of prevention efforts and negative social effects.