Schizofrenia katatoniczna, ciągłe wyzwanie terapeutyczne – opis przypadku

Cel
Schizofrenia katatoniczna to rzadka odmiana schizofrenii charakteryzująca się występowaniem stanów pobudzenia, osłupienia na tle ograniczonego kontaktu z otoczeniem. W obrazie choroby pojawiają się parakinezy katatoniczne (katalepsja, automatyczna uległość, objawy „echa”, negatywizmy). Ze względu na często dominujące w przebiegu choroby znaczne trudności w nawiązaniu kontaktu z pacjentem, osłupienie, negatywizm i brak współpracy możliwości farmakoterapii są zwykle ograniczone, dlatego często metodą ratującą życie staje się terapia elektrowstrząsowa (EW). Celem pracy było przedstawienie trudności związanych z leczeniem pacjenta z rozpoznaniem schizofrenii katatonicznej przy użyciu EW oraz zwrócenie uwagi na konieczność podejmowania decyzji o tego typu terapii na możliwie wczesnym etapie choroby.

Opis przypadku
Pacjent, leczony z powodu przewlekłego procesu schizofrenicznego, po przebytym złośliwym zespole neuroleptycznym został poddany terapii EW z powodu pojawienia się w obrazie choroby objawów katatonicznych oraz trwających ponad 2 miesiące trudności w przyjmowaniu pokarmów i płynów. Przebieg choroby był ciężki, powikłany zachłystowym zapaleniem płuc oraz zapaleniem wyrostka robaczkowego, który usunięto chirurgicznie w czasie prowadzonej terapii EW. Przeprowadzono 18 zabiegów, końcowe zabiegi wymagały stosowania wysokich dawek ładunku elektrycznego (1152 mC). Terapia przyniosła znaczną poprawę w zakresie objawów katatonicznych, chory ponownie zaczął poruszać się samodzielnie i przyjmować pokarmy. Natomiast pojawiły się objawy upośledzenia funkcji poznawczych, pozostały bez poprawy utrwalone treści urojeniowe oraz objawy negatywne schizofrenii, które uniemożliwiają obecnie samodzielne funkcjonowanie pacjenta.

Komentarz
Schizofrenia katatoniczna nadal stanowi duże wyzwanie terapeutyczne. Stosowane leczenie farmakologiczne jest często nieskuteczne, dlatego metodą ratującą życie nadal pozostają elektrowstrząsy.



Purpose
Catatonic schizophrenia is a rare type of the illness, characterized by the occurrence of agitation or stupor with limited contact with the environment. Characteristic symptoms are catatonic parakinesis (catalepsy, automatic submission, “echo” symptoms, negativisms). Due to difficulties in establishing contact with patients, stupor, negativism and lack of cooperation, the possibilities of pharmacotherapy are usually limited, hence electroconvulsive therapy (ECT) often becomes a life-saving method. The aim of the study was to present the difficulties associated with the treatment of a patient diagnosed with catatonic schizophrenia using the electroconvulsive method, as well as drawing attention to the need to make decisions about ECT therapy at the earliest stage of the disease.

Case description
The patient, treated for chronic schizophrenic process after a history of neuroleptic malignant syndrome, underwent ECT therapy due to the appearance of catatonic symptoms and difficulties with taking food and liquids lasting over 2 months. The course of the disease was severe, and complicated by aspiration pneumonia and appendicitis, which was resolved surgically during the course of the ECT therapy. Eighteen procedures were performed, the final requiring the use of high doses of electrical charge (1152 mC). The therapy resulted in a significant improvement of the catatonic symptoms, activity and food/liquid intake; however, other significant symptoms of cognitive impairment and persistent negative symptoms still prevented the patient from independent functioning.

Comment
Catatonic schizophrenia always presents a major therapeutic challenge. Atypical antipsychotics are often not helpful in this type of schizophrenia, therefore ECT remains a life-saving method. Despite the use of this safe and effective method of treatment, sometimes the patient fails to achieve full recovery and function independently.