Sertralina - selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny: charakterystyka i zakres zastosowania w psychiatrii

Wprowadzenie


Sertralina – lek przeciwdepresyjny i zapobiegający napadom panicznego lęku, jest silnym, selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny w presynaptycznych zakończeniach nerwowych [5, 121]. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) tłumią wyładowania neuronów w jądrze szwu, co z kolei może wpływać na neurony noradrenergiczne miejsca siniawego [191]. Zwiększone wyładowania w neuronach miejsca siniawego prowadzą do desensytyzacji postsynaptycznych beta-receptorów i presynaptycznych alfa-2 receptorów. Wykazano również, że sertralina prowadzi do zmniejszonej wrażliwości receptorów adrenergicznych typu beta w mózgach szczurów [120]. Ta zmniejszona reaktywność receptorów typu beta, układu – noradrenergiczny receptor sprzężony z cyklazą adenilową – występuje po wielokrotnie powtarzanych dawkach wielu leków przeciwdepresyjnych [11, 155] i została opisana także po terapii elektrowstrząsowej [22]. Opisane działania mogą również częściowo odpowiadać za skuteczność sertraliny jako leku zapobiegającego napadom panicznego lęku, ponieważ noradrenergiczne neurony miejsca siniawego, podobnie jak system serotoninergiczny są związane z mechanizmami lęku [169].

W przeciwieństwie do ustaleń dotyczących tzw. down-regulation (zmniejszania liczby) receptorów adrenergicznych typu beta, w hipokampie i korze mózgowej szczura wykazano wzrost aktywności cyklazy adenilowej po przewlekłej terapii lekami przeciwdepresyjnymi i po wstrząsach elektrycznych [40, 109, 174]. Duman ze współpracownikami [57] sugerują, że chociaż występuje względne zmniejszenie receptorów adrenergicznych typu beta po przewlekłym stosowaniu leków przeciwdepresyjnych w porównaniu z ich krótkotrwałym stosowaniem, to poziom cyklicznego fosforanu adenozyny (cAMP) pozostaje podniesiony w porównaniu ze stanem bez stosowania leczenia. Tak więc pomimo zmniejszania liczby (down-regulation) receptorów adrenergicznych typu beta, występuje ogólny wzrost aktywności cAMP ze względu na zwiększony poziom noradrenaliny pozostającej w synapsach. Leki przeciwdepresyjne, włącznie z sertraliną, mogą ostatecznie wywierać swoje przeciwdepresyjne działanie przez aktywację dróg cAMP, co z kolei prowadzi do regulacji aktywności kinazy proteinowej zależnej do cAMP i następnie do aktywacji zależnego od cAMP elementu wiążącego białko (cAMP response element binding protein – CREB). CREB może pośredniczyć w tym...


View full text...