Skład i bezpieczeństwo szczepionek

Ewa Bernatowska; Ewa Mik; Maria Mrozińska

ISSN: 1505-8409

Przewodnik Lekarza/Guide for GPs

Current issue Archive About the journal Supplements Abstracting and indexing Contact Instructions for authors

8/2004
vol. 7

Send email

Copy url:

abstract:

Skład i bezpieczeństwo szczepionek

Ewa Bernatowska

,

Ewa Mik

,

Maria Mrozińska

Przew Lek 2004, 8, 88-101

Online publish date: 2004/10/05

View full text Get citation

Zapobieganie chorobom poprzez szczepienia owocuje zmniejszeniem częstości występowania chorób w danej populacji i przynosi duże oszczędności. Nadal nie wyprodukowano szczepionki w 100 proc. skutecznej i bezpiecznej, choć naukowcy cały czas do tego dążą. Poważne odczyny poszczepienne po szczepionkach zarejestrowanych w Polsce zdarzają się niezwykle rzadko. Działanie szczepionki często nakłada się na objawy choroby, dlatego trudno jest ustalić dokładną częstość odczynów niepożądanych. Również techniki produkcji szczepionek zmieniają się każdego roku i są różne u poszczególnych producentów, stąd trudności w opracowaniu uniwersalnych programów badań, które porównują i określają bezpieczeństwo preparatów. Szczepionka przeciw tężcowi nie jest tą sprzed 50 lat. Białko jaja kurzego używane przy produkcji szczepionki przeciw grypie różni się znacznie każdego roku i u różnych producentów. Szczepionkę przeciw błonicy Japończycy pozbawili żelatyny, zaś do szczepionki przeciw odrze używają innej i mniej immunogennej [1]. W dostępnych szczepionkach, poza antygenami, znajdują się również adjuwanty, stabilizatory, antybiotyki i inne. Każdy z tych składników może być przyczyną niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Składniki każdej szczepionki wyszczególnione są w ulotce umieszczonej w opakowaniu. Takie same szczepionki produkowane przez różne firmy mogą różnić się aktywnością, jak też zawartością nieczynnych składników (sól fizjologiczna, formalina, inne). Główne składniki szczepionek dzieli się na 4 grupy:
I antygeny,
II zawiesina,
III konserwanty, antybiotyki i stabilizatory
(pełnią zbliżoną funkcję),
IV adjuwanty [2].

I Antygeny – dają odporność czynną. Są to białka, wielocukry, kwasy nukleinowe patogenu, które w szczepionkach stanowią również składową złożonych cząstek, atenuowanych wirusów, zabitych bakterii [3].

II Zawiesina – (woda do iniekcji lub sól fizjologiczna lub złożona płynna hodowla tkankowa) może zawierać białka lub inne składniki pochodzące z pożywki lub biologicznego układu, w którym szczepionka jest produkowana (białko jaja kurzego, antygeny jaja, żelatyna, hodowla tkankowa namnażająca antygen i inne). Białko jaja kurzego jest składnikiem szczepionek powstających z użyciem zarodków kurzych (odra, świnka, żółta febra, grypa). W bardzo rzadkich przypadkach szczepionki te mogą...

View full text...

Skład i bezpieczeństwo szczepionek

Ewa Bernatowska , Ewa Mik , Maria Mrozińska

Ewa Bernatowska

,

Ewa Mik

,

Maria Mrozińska